Zoals Stoker84 al schrijft: Keelson.
Een Katwijkse bomschuit
- Topicstarter janzwart
- Startdatum
Stephan Kertész
Forum veteraan
Kolsum, kolzem, zaathout of zaadhout is eigenlijk allemaal goed, die laatste is tegenwoordig meer in gebruik. Vreemde vind ik het dat men het in het filmpje de zaadplanken noemt. Volgens mij zijn het 5 planken in totaal en die worden resp. het middenzaathout genoemd, waarlangs aan beide zijden dan de 2 zijzaathouten komen en dan, daar waar het schip rond begint te lopen, nog eens aan elke kant 2 kimzaathouten.
Die aantallen zou ik wel met een korreltje zout nemen, dat is volgens mij net zoiets als met de apostelen naast de voorsteven. Die worden apostelen genoemd omdat aan iedere zijde 6 omhoog gaan. Maar uit archeologisch onderzoek blijkt dat aantal niet altijd te kloppen en is het meer afhankelijk van het beschikbare hout op de werf, de grote daarvan en de grote van het schip. Zo zal het daar dan ook mee samenhangen.
De juiste naam vinden van een onderdeel op een Nederlands schip is nogal een uitdaging Jan, dat kan nogal eens veranderen in de loop der jaren en werf waar het schip gebouwd is. Persoonlijk vind ik het veel belangrijker dat het op de juiste manier gemaakt is.
Die aantallen zou ik wel met een korreltje zout nemen, dat is volgens mij net zoiets als met de apostelen naast de voorsteven. Die worden apostelen genoemd omdat aan iedere zijde 6 omhoog gaan. Maar uit archeologisch onderzoek blijkt dat aantal niet altijd te kloppen en is het meer afhankelijk van het beschikbare hout op de werf, de grote daarvan en de grote van het schip. Zo zal het daar dan ook mee samenhangen.
De juiste naam vinden van een onderdeel op een Nederlands schip is nogal een uitdaging Jan, dat kan nogal eens veranderen in de loop der jaren en werf waar het schip gebouwd is. Persoonlijk vind ik het veel belangrijker dat het op de juiste manier gemaakt is.
janzwart
verslagschrijvers
Update 2
De laatste dagen ben ik bezig geweest het inwendige geraamte in elkaar te zetten.
Hier staan de spanten op de valse kiel:
En recht van voren gezien:
De onderkant van de valse kiel rust niet op de bodem, alleen de schotten doen dat. Als ik de eerste gangen ga aanbrengen dan heb ik nauwelijks plek om ze tegenaan te lijmen. In het echt lopen daar de zogenaamde kufhouten en kalven vanaf de bodem langzaam omhoog. Die moet ik dus ook aanbrengen voordat de eerste huidgangen kunnen worden aangebracht. Die moeten dus op de bodem onder de valse kiel komen. Vandaar die opening. Ter plekke van de spanten kan ik die wel later aanbrengen. Vooruit denken !!!!!
Voor en achter heeft de bomschuit een sterke kromming. Om daar de huidgangen in de goede kromming te krijgen wil ik het geraamte daar massief maken en in de goede kromming schuren.
Daarom heb ik de boeg en achtersteven opgevuld met vuren latjes met een klein gleufje ertussen.
Vervolgens heb ik de schotten met een klosje haaks op de valse kiel gelijmd. Het was allemaal wat wiebelig. Ook ziet u hier tussen de eerste twee spanten aan de buitenkant twee afstand houders. Ook dit maakt het geraamte wat stijver.
Nog 2x9 van deze afstandhouders te gaan.
Het gleufje tussen de latjes aan de boegen is om de lijnen in de gaten te kunnen houden bij afschuren.
Uit het lijnenplan heb ik de stukjes die ter hoogte van de gleufjes zitten uitgeprint en op karton geplakt.
Dat levert deze strookjes op:
Wel goed de plaats van de lijnen op het strookje vermelden.
Nu kan ik deze strookjes in de gleufjes plaatsen en de vuren latjes tot het strookje wegschuren wat dan de goede lijnen moet opleveren.
Dit is het idee:
En van boven gezien:
Dus alles wat voor de strookjes uitsteekt moet eraf.
Ook de contramallen heb ik bewaard, dus ik kan van twee kanten de afschuining meten.
Wordt vervolgd
De laatste dagen ben ik bezig geweest het inwendige geraamte in elkaar te zetten.
Hier staan de spanten op de valse kiel:
En recht van voren gezien:
De onderkant van de valse kiel rust niet op de bodem, alleen de schotten doen dat. Als ik de eerste gangen ga aanbrengen dan heb ik nauwelijks plek om ze tegenaan te lijmen. In het echt lopen daar de zogenaamde kufhouten en kalven vanaf de bodem langzaam omhoog. Die moet ik dus ook aanbrengen voordat de eerste huidgangen kunnen worden aangebracht. Die moeten dus op de bodem onder de valse kiel komen. Vandaar die opening. Ter plekke van de spanten kan ik die wel later aanbrengen. Vooruit denken !!!!!
Voor en achter heeft de bomschuit een sterke kromming. Om daar de huidgangen in de goede kromming te krijgen wil ik het geraamte daar massief maken en in de goede kromming schuren.
Daarom heb ik de boeg en achtersteven opgevuld met vuren latjes met een klein gleufje ertussen.
Vervolgens heb ik de schotten met een klosje haaks op de valse kiel gelijmd. Het was allemaal wat wiebelig. Ook ziet u hier tussen de eerste twee spanten aan de buitenkant twee afstand houders. Ook dit maakt het geraamte wat stijver.
Nog 2x9 van deze afstandhouders te gaan.
Het gleufje tussen de latjes aan de boegen is om de lijnen in de gaten te kunnen houden bij afschuren.
Uit het lijnenplan heb ik de stukjes die ter hoogte van de gleufjes zitten uitgeprint en op karton geplakt.
Dat levert deze strookjes op:
Wel goed de plaats van de lijnen op het strookje vermelden.
Nu kan ik deze strookjes in de gleufjes plaatsen en de vuren latjes tot het strookje wegschuren wat dan de goede lijnen moet opleveren.
Dit is het idee:
En van boven gezien:
Dus alles wat voor de strookjes uitsteekt moet eraf.
Ook de contramallen heb ik bewaard, dus ik kan van twee kanten de afschuining meten.
Wordt vervolgd
Hans Groenenberg
Forum veteraan
Daar had je goed over nagedacht Jan wat betreft de sleuven in de boeg. Een goed idee!
Stephan Kertész
Forum veteraan
Ik kwam een leuk filmpje tegen, misschien iets voor jou om ook lid te worden.
janzwart
verslagschrijvers
Stephan,
Ik heb dit filmpje ook gezien. En jij suggereert lid te worden van deze club. Nou dat heb ik een paar weken geleden ook inderdaad gedaan.
Ik had deze club al langer in het vizier. Al vanaf 2021. Ik probeerde ze al met enkele modellen naar de modelbouwdag in Hillegom te krijgen in 2021.
Dat lukte toen niet en ook in 2022 en 2023 niet.
Nu ben ik zelf lid en ik ben er zeker wel. Of dat ook namens de club wordt zien we nog wel.
Zeg nooit nooit.
Als bewijs dat ik er echt ben hier en foto van de werkplaats en mijn model rechts onder op tafel.
Ik heb dit filmpje ook gezien. En jij suggereert lid te worden van deze club. Nou dat heb ik een paar weken geleden ook inderdaad gedaan.
Ik had deze club al langer in het vizier. Al vanaf 2021. Ik probeerde ze al met enkele modellen naar de modelbouwdag in Hillegom te krijgen in 2021.
Dat lukte toen niet en ook in 2022 en 2023 niet.
Nu ben ik zelf lid en ik ben er zeker wel. Of dat ook namens de club wordt zien we nog wel.
Zeg nooit nooit.
Als bewijs dat ik er echt ben hier en foto van de werkplaats en mijn model rechts onder op tafel.
Stephan Kertész
Forum veteraan
Hopen dat je een groepje mee krijgt. Zou leuk zijn.
janzwart
verslagschrijvers
Update 3
Weer even een update.
Ik ben flink aan het schuren geweest aan de boeg en achtersteven om die in vorm te krijgen volgens het lijnenplan..
Het ziet er al aardig uit. Zo aan de boeg:
En zo aan de achtersteven
Het bleek dat de schotten op de vals kiel wat kwetsbaar waren en dus heb ik dat wat verstevigd met blokjes ertussen.
De volgende stap is het aanbrengen van de zandstrook. Die loopt naar de boeg en de achtersteven breed uit. Om die vorm te krijgen maak ik gebruik van kartonnen malletjes.
Hier de zandstrook aan de boeg:
Na de zandstrook komt de geerstrook en dan de eerste huidgang. Die moet dan redelijk rechtuit aangebracht kunnen worden :
Als dat allemaal goed gaat moet dat de typische waaiervorm van huidgangen opleveren zoals op deze ansichtkaart.
Maar dat duurt nog wel even.
Wordt vervolgd.
Weer even een update.
Ik ben flink aan het schuren geweest aan de boeg en achtersteven om die in vorm te krijgen volgens het lijnenplan..
Het ziet er al aardig uit. Zo aan de boeg:
En zo aan de achtersteven
Het bleek dat de schotten op de vals kiel wat kwetsbaar waren en dus heb ik dat wat verstevigd met blokjes ertussen.
De volgende stap is het aanbrengen van de zandstrook. Die loopt naar de boeg en de achtersteven breed uit. Om die vorm te krijgen maak ik gebruik van kartonnen malletjes.
Hier de zandstrook aan de boeg:
Na de zandstrook komt de geerstrook en dan de eerste huidgang. Die moet dan redelijk rechtuit aangebracht kunnen worden :
Als dat allemaal goed gaat moet dat de typische waaiervorm van huidgangen opleveren zoals op deze ansichtkaart.
Maar dat duurt nog wel even.
Wordt vervolgd.
janzwart
verslagschrijvers
Update 4
Aan de hand van malletjes heb ik enkele stroken gezaagd en pas gemaakt. Dat niet alles meteen goed was blijkt uit het aantal afgekeurde.
Maar uiteindelijk had ik er een paar passend (zandstrook en geerstrook aan de boeg) en vervangen door houten stroken.
Door het vele passen en meter en resultaat bekijken heb ik op een zeker moment de bodem en stevens uit het raamwerk gehaald om te bekijken. Het zag er goed uit maar helaas is er iets te strak aangebracht zodat het raamwerk er niet meer in paste. De schotten kwamen niet meer tegen de bodem aan. Ik heb er foto’s van gemaakt maar die ben ik kwijt geraakt.
Conclusie alles losgemaakt en opnieuw beginnen en nu wél met het raamwerk en de schotten ervan praktisch tegen de valse kiel.
Dus opnieuw de zandstrook en geerstrook aan de voorsteven en achtersteven passend gemaakt en aangebracht.
Dat levert het volgende resultaat:
Recht van voren en van achteren gezien:
En van binnen gezien na even het raamwerk verwijderd te hebben:
Ook is tussen de stukjes zandstrook voor en achter de hele zandstrook aangebracht.
En nu naar de eerste gewone gang.
Wordt vervolgd
Aan de hand van malletjes heb ik enkele stroken gezaagd en pas gemaakt. Dat niet alles meteen goed was blijkt uit het aantal afgekeurde.
Maar uiteindelijk had ik er een paar passend (zandstrook en geerstrook aan de boeg) en vervangen door houten stroken.
Door het vele passen en meter en resultaat bekijken heb ik op een zeker moment de bodem en stevens uit het raamwerk gehaald om te bekijken. Het zag er goed uit maar helaas is er iets te strak aangebracht zodat het raamwerk er niet meer in paste. De schotten kwamen niet meer tegen de bodem aan. Ik heb er foto’s van gemaakt maar die ben ik kwijt geraakt.
Conclusie alles losgemaakt en opnieuw beginnen en nu wél met het raamwerk en de schotten ervan praktisch tegen de valse kiel.
Dus opnieuw de zandstrook en geerstrook aan de voorsteven en achtersteven passend gemaakt en aangebracht.
Dat levert het volgende resultaat:
Recht van voren en van achteren gezien:
En van binnen gezien na even het raamwerk verwijderd te hebben:
Ook is tussen de stukjes zandstrook voor en achter de hele zandstrook aangebracht.
En nu naar de eerste gewone gang.
Wordt vervolgd
janzwart
verslagschrijvers
Update 5
Bij het bestuderen van de tekeningen, (die zijn van aug. 1971) bleken er enige onderlinge verschillen te bestaan. Ze zullen toen handmatig zijn getekend want versie 1 van Autocad moest nog komen.
Hier tel ik links 13 gangen en rechts 15 gangen. Ook op het zijaanzicht zijn er 13 gangen getekend evenals op diverse andere doorsnee tekeningen. We houden het op 13.
Voordat we verder gaan moeten we eerst even de structuur van de bodem goed bekijken.
Als eerste worden op de bodem de kespen aangebracht. Deze zijn iets korter dan de breedte van de bodem. Deze zijn als eerste aangebracht en dienden vooral voor het bij elkaar houden van de drie bodemplanken.
Dan liggen tussen twee kespen drie inhouten met daartussen twee vullingen.
De inhouten vormen het begin van de uiteindelijke spanten. Omdat deze dus helemaal doorlopen kan hiertegen de eerste gang worden vastgezet, zoals hieronder is te zien.
De eerste gang kan namelijk niet tegen de zandstrook worden bevestigd omdat die er praktisch haaks tegenaan komt.
Ik heb dus als eerste de bodem voorzien van kespen en inhouten.
De kespen zijn van donker hout (eik) en de inhouten van licht gekleurd hout (vuren).Daartussen ligt, ook van licht hout de voering.
Niet alle kespen en inhouten zijn aangebracht want ik moet ruimte vrij laten om het interne raamwerk te kunnen plaatsen.
Hier zijn enkele inhouten te zien met het interne raamwerk. Op de zijkant van de schotten is afgetekend tot waar de gangen moeten komen. De inhouten zelf zijn afgeschuind zodat ze de vorm van het raamwerk volgen.
Hier is de eerste gang aangebracht. Met een sentlat kan de vorm worden bekeken.
Nog een paar foto’s van de eerste gang binnen en buiten
Links = Voor en rechts = achter.
Links = voor Rechts = Achter. Voor zijn nog twee kespen te zien en een inhout.
Later zal hier niets meer van te zien zijn.
Wordt vervolgd.
.
Bij het bestuderen van de tekeningen, (die zijn van aug. 1971) bleken er enige onderlinge verschillen te bestaan. Ze zullen toen handmatig zijn getekend want versie 1 van Autocad moest nog komen.
Hier tel ik links 13 gangen en rechts 15 gangen. Ook op het zijaanzicht zijn er 13 gangen getekend evenals op diverse andere doorsnee tekeningen. We houden het op 13.
Voordat we verder gaan moeten we eerst even de structuur van de bodem goed bekijken.
Als eerste worden op de bodem de kespen aangebracht. Deze zijn iets korter dan de breedte van de bodem. Deze zijn als eerste aangebracht en dienden vooral voor het bij elkaar houden van de drie bodemplanken.
Dan liggen tussen twee kespen drie inhouten met daartussen twee vullingen.
De inhouten vormen het begin van de uiteindelijke spanten. Omdat deze dus helemaal doorlopen kan hiertegen de eerste gang worden vastgezet, zoals hieronder is te zien.
De eerste gang kan namelijk niet tegen de zandstrook worden bevestigd omdat die er praktisch haaks tegenaan komt.
Ik heb dus als eerste de bodem voorzien van kespen en inhouten.
De kespen zijn van donker hout (eik) en de inhouten van licht gekleurd hout (vuren).Daartussen ligt, ook van licht hout de voering.
Niet alle kespen en inhouten zijn aangebracht want ik moet ruimte vrij laten om het interne raamwerk te kunnen plaatsen.
Hier zijn enkele inhouten te zien met het interne raamwerk. Op de zijkant van de schotten is afgetekend tot waar de gangen moeten komen. De inhouten zelf zijn afgeschuind zodat ze de vorm van het raamwerk volgen.
Hier is de eerste gang aangebracht. Met een sentlat kan de vorm worden bekeken.
Nog een paar foto’s van de eerste gang binnen en buiten
Links = Voor en rechts = achter.
Links = voor Rechts = Achter. Voor zijn nog twee kespen te zien en een inhout.
Later zal hier niets meer van te zien zijn.
Wordt vervolgd.
.
Mooi! Lijkt mij een moeilijk schip om te bouwen. Al die huidgangen overnaads aanbrengen. Knap hoor
janzwart
verslagschrijvers
Update 6
We zijn weer een stukje verder dus tijd voor een update.
Om de plaats te bepalen waar de gangen op de stevens moeten uitkomen heb ik het volgende bedacht.
Op de tekening van de boeg heb ik een liniaal gelegd zodat de afstanden waar de gangen op de steven uitkomen vanaf de onderkant bodem kunnen worden afgelezen. Daarmee weet ik hoever een bepaalde gang boven de onderkant boden moet uitkomen.
Daarna heb ik de liniaal op die afstand opgehangen aan een latje die op de bodem ligt. De onderkant van de liniaal geeft dan de plaats aan waar de gang op de steven moet uitkomen.
Het werkt maar is niet erg handig. Je kan dan wel streepjes op de steven zetten maar op een gegeven moment staan er zoveel streepjes dat je het ook niet meer weet.
Een betere methode is denk ik de volgende:
Links is voorsteven en rechts is de achtersteven.
Vanaf de tekening heb ik het verloop van de lijnen overgenomen op een stuk papier dat ik op het raamwerk heb geplakt. Het model ligt hier overheen en zo kan ik de gangen volgens deze lijnen op het model aanbrengen.
Bij de achtersteven ziet u in het rondje drie spijkerkopjes. Ik dacht alvast af en toe een reeks spijkertjes aan te brengen om geen bulk achteraf te moeten aanbrengen. Dat bleek toch niet zo’n goed idee want hiermee had ik het model vastgetimmerd aan het raamwerk. Drie spijkertjes kon ik nog wel lostrekken maar als het er een paar honderd waren was dit lastiger. Dus dit nog maar even uitstellen totdat ik het raamwerk niet meer nodig heb.
Dan de stand van zaken.
De boeg van binnen gezien. De komende gangen zullen bij de steven heel smal zijn en meer naar het midden veel breder waardoor het waaier patroon moet ontstaan.
Het model van onderen gezien. In het rondje de drie spijkertjes.
Het model van binnen gezien. Hier zijn al wat meer inhouten aangebracht. Nog niet alles want ter plekke van de rode lijnen moet het raamwerk op de bodem kunnen staan. In het rondje weer de drie spijkertjes en precies op een rode lijn waar het raamwerk zit.
Wordt vervolgd.
We zijn weer een stukje verder dus tijd voor een update.
Om de plaats te bepalen waar de gangen op de stevens moeten uitkomen heb ik het volgende bedacht.
Op de tekening van de boeg heb ik een liniaal gelegd zodat de afstanden waar de gangen op de steven uitkomen vanaf de onderkant bodem kunnen worden afgelezen. Daarmee weet ik hoever een bepaalde gang boven de onderkant boden moet uitkomen.
Daarna heb ik de liniaal op die afstand opgehangen aan een latje die op de bodem ligt. De onderkant van de liniaal geeft dan de plaats aan waar de gang op de steven moet uitkomen.
Het werkt maar is niet erg handig. Je kan dan wel streepjes op de steven zetten maar op een gegeven moment staan er zoveel streepjes dat je het ook niet meer weet.
Een betere methode is denk ik de volgende:
Links is voorsteven en rechts is de achtersteven.
Vanaf de tekening heb ik het verloop van de lijnen overgenomen op een stuk papier dat ik op het raamwerk heb geplakt. Het model ligt hier overheen en zo kan ik de gangen volgens deze lijnen op het model aanbrengen.
Bij de achtersteven ziet u in het rondje drie spijkerkopjes. Ik dacht alvast af en toe een reeks spijkertjes aan te brengen om geen bulk achteraf te moeten aanbrengen. Dat bleek toch niet zo’n goed idee want hiermee had ik het model vastgetimmerd aan het raamwerk. Drie spijkertjes kon ik nog wel lostrekken maar als het er een paar honderd waren was dit lastiger. Dus dit nog maar even uitstellen totdat ik het raamwerk niet meer nodig heb.
Dan de stand van zaken.
De boeg van binnen gezien. De komende gangen zullen bij de steven heel smal zijn en meer naar het midden veel breder waardoor het waaier patroon moet ontstaan.
Het model van onderen gezien. In het rondje de drie spijkertjes.
Het model van binnen gezien. Hier zijn al wat meer inhouten aangebracht. Nog niet alles want ter plekke van de rode lijnen moet het raamwerk op de bodem kunnen staan. In het rondje weer de drie spijkertjes en precies op een rode lijn waar het raamwerk zit.
Wordt vervolgd.