hms Diana, Engels Fregat uit 1794

fokkemars afgewerkt,


De mars is klaar, op het zwart schilderen na.
In het midden op de langszaling de zogenaamde kalven, deze zijn gemaakt van een vierkante lat 4x4 mm, waarna de buitenkanten halfrond zijn geschuurd. Hier lopen straks de hoofdtouwen over van het want, vandaar halfrond. Indien rechthoekig zou er slijtage optreden aan de touwen. (binnenkant kalven in lijn bevestigen met binnenkant zalingen)
Op de achterzijde van de mars zijn 6 ringen aangebracht, ook later nodig voor tuigage.
Het hekje achter op de mars heb ik gemaakt van vier stukjes rond messing van 1,5 mm dik en de bovenkant van een lat van 2 mm dik en 3 mm breed, daarop een latje van 2 mm breed en 0,5 mm dik als afwerking.


Onderkant mars krijgt ook 6 ringen aan de voorkant. De binnenste ringen krijgen een 2-schijfs blok van 3 mm en de buitenste 2 ringen een 1-schijfs blok van 3 mm (dus 4 eenschijfsblokken en 2 tweeschijfsblokken)
(de messing puntjes zijn van de ringen aan de bovenkant van de mars, deze vallen later weg na het zwart schilderen)
Waar de blokken voor dienen komt later aan de orde tijdens de tuigage.
 
Laatst bewerkt:
Piet, ik weet dat je sommige dingen speciaal voor Walter extra uitlegt, maar ik vind het verrekte interessant wat je hier aan het doen bent.
Helemaal mee eens Peter! Dit is zo ongelooflijk leerzaam. Dit lijkt wel een LOI-cursus modelbouw die ons zomaar in de schoot geworpen wordt. Ik kan het elke dag wel blijven zeggen Piet, maar ik neem hier heel diep mijn petje voor af...:)

groet,
Marcel.
 
slothout,



De 8-kantige voet van de steng de zogenaamde hieling, in dit geval het 8-kantige Engelse systeem. Op andere schepen was de Hieling vierkant en een stuk kleiner, in lengte wel te verstaan. In de hieling zat/zit een gat het zogenaamde slothoutgat. Hierin werd het slothout gestoken waarmee de steng op de mars rust. Op de hieling van de Diana zitten twee platen waar het slothout door ging, middels deze platen rust de steng op de mars.(zie foto). (Op andere schepen rust de steng op het slothout zelf, Engelse schijnen het altijd net iets anders te doen....?)
Wanneer het slothout verwijderd werd kon de steng via de stengewindreep middels enkele schijven die zich onder in de steng bevinden gevierd worden voor bijv. onderhoud en/of reparatie.

Het gat voor het slothout moet nog geboord worden, waarna ik er een messing pen van 1,5 mm in doe die dan het slothout suggereerd. Normaal is dit een zware houten pen, maar aangezien het geheel zwart word geschilderd is straks niet te zien of de pen van hout is of in dit geval messing.

De bouwbeschrijving toont hier een gat van 2 mm waar dan een stukje notenhout van 2x2 mm in moet, dit is een stuk lastiger dan een ronde messing pen alhoewel het originele slothout wel een vierkante zware houten pen is. Maar gezien de schaal van het schip vind ik 1,5 mm meer dan zat en nogmaals na het schilderen en optuigen is het niet of nauwelijks meer te zien. Dus...... gemak dient de mens! (een beetje smokkelen moet kunnen)
 
Laatst bewerkt:
Fokkemarssteng gereed,

mars,



Plaatje met de complete steng op de fokkemast,

De mast en de steng zitten nog niet vast!
 
Laatst bewerkt:
Sfeerplaatje,


Op de voorgrond de hms Diana, links achter de uss Constitution en achter de Diana de hmav Bounty.
 
Ik ben inmiddels alweer bezig met de eerste steng voor de grotemast. Daar deze hetzelfde is als die van de fokkemast, slechts een paar cm langer, laat ik alleen foto,s zien als de steng gereed is.
 
De eerste steng van de grote mast is gereed. Geen detailfoto,s, omdat deze qua constructie hetzelfde is als die van de fokkemast.
Daarom slechts één plaatje. Het is niet makkelijk om in mijn flatje een goeie plek te zoeken voor een mooie foto, de boot meet nu één meter en 8 cm en straks komen daar nog 10 cm bij als de boom/dirk aan de bezaan zit.
Dus, als het niet kan zoals het moet dan moet het maar zoals het kan....
 
Kruismarssteng,

Meestal praten we hier over de bezaanmast, maar een bezaan heeft slechts één steng, de bezaanmarssteng. De achterste mast van de Diana heeft twee stengen en dan hebben we het over een kruismast. De kruismarssteng en kruisbramsteng. (Dit komt van schepen die 4 masten voeren, de fokke-, grote-, kruis- en bezaanmast). Tegenwoordig noemen we de laatste mast (ook al zijn het er drie) nagenoeg altijd de Bezaan.
Deze steng heeft een andere constructie als de eerder beschreven fokkemarssteng en grootmarssteng.

Nodig een rondhout van 190 mm en 6 mm dik. De eerste 55 mm (tot de markering) blijft 6 mm, de volgende 100 mm in dit geval tot de verdikking (nommer waar straks de zaling op rust) word taps geschuurd, van 6 mm naar 4 mm tot de nommer, (is reeds gebeurd). De nommer word 12 mm en de laatste 23 mm word weer vierkant geschuurd.
De onderkant van de steng word niet 8-kantig gevijlt zoals voorgaande stengen. Alleen de stukjes waar de plaatjes straks komen voor het slothout worden ietwat afgevlakt.


Bij de vorige twee stengen heb ik de nommer gemaakt van 8 latjes van 0,5 dik en 2,5 breed. Daar de 4 mm dikke top van deze steng te dun is om latjes op te lijmen schuur ik daarom taps tot de nommer en vijl/schuur deze straks in model als het vierkante stuk klaar is.(de nommer is boven dikker als onder, dus eigenlijk ook taps). Het stukje tape markeert het gedeelte wat vierkant moet worden.
 
Laatst bewerkt:
Net weer even rustig bijgelezen. Ziet er zoals altijd fantastisch uit Piet!
Erg leuk dat je precies uitlegt hoe je het doet, leren we erg veel van.
 
Blokken en ringen,


Ik ben nog enkele dingen vergeten. Aan de onderkant fokkemars komen aan de achterkant nog 2 éénschijfs blokken van 3 mm aan de buitenkant. (waar deze voor dienen komt later aan de orde met het optuigen)


(op de foto de grootmars) Alle ezelshoofden krijgen op alle vier de hoeken aan de onderkant een ring!
Het éénschijfsblok van 5 mm staat niet op de tekening en is later voor het kruisstengenstag. Caldercraft zet deze stag vast op een ringetje op de mars, maar ik voer deze door het blok via het achterste gat in de mars naar het dek waar de stag met een talreep vast komt te staan aan een ring in het dek achter de mast. (zoals het hoort)
 
Laatst bewerkt:
Kruismarssteng gereed,


de steng is gereed, iets simpeler als de voorgaande twee stengen, maar ook aanzienlijk kleiner en fijner uitgevoerd.




Nu de mars nog afwerken, en dan kan de boel in de verf. De mars alhoewel kleiner word hetzelfde als fokke- en grootmars.
 
kruismaststeng is gereed,


Sorry, foto is wat wazig (bewogen) echter nog goed te zien.

Zo ziet het er uit op de boot,
 
De foke- en grootmast krijgen nog elk twee klampen aan de voet van de mast voor het raktalie, voor het halende part. (Rak is om de ra te hijsen en/of te vieren)

Veel modellen hebben deze talie niet vanwege de geringe afmeting, maar de Diana is als model groot genoeg om deze details ook aan te brengen.
Tot de eerste helft van de 19e eeuw bestond het rak uit sleden met klootjes, maar daarna (op Engelse schepen) werd het rak vervangen door touwwerk. Het gedeelte van de mast, daar waar de ra gehesen was werd vaak bekleed met leer, omdat dit punt onderhevig was aan slijtage tijdens brassen van de ra.
 
Voordat straks de bramstengen gemonteerd worden krijgen de toppen van de marsstengen nog elk twee dubbele schilpadblokken.

De stengen zitten nu nog niet vastgelijmt, om dit soort karweitjes nog te kunnen uitvoeren, net als de bramstengen die er nog op moeten. De toppen van de stengen zijn te klein om hier ook daadwerkelijk met schijven te werken. (constructie als het aan de orde komt)

p.s. Het is zowiezo beter om de stengen in dit stadium nog niet op de mast te lijmen, daar je de hoofdtouwen van het want beter om de masttop kunt leggen indien de steng er nog niet op zit!
De hoofdtouwen worden per paar bevestigd middels een lus met bindsel, deze lus kun je dan zo over de top leggen hetgeen niet gaat indien de steng al vast zit. Tevens is het aanzienlijk makkelijker om het bindsel te maken op je werktafel i.p.v. aan de masttop.( t.z.t. laat ik zien hoe dit in zijn werk gaat.)
 
Back
Top