De Duyfken van Kolderstok

[Hans Groenenberg]

Ziet er prachtig uit! Ik mis de botteloef, of wordt die nog aangebracht?
Iets van persoonlijke smaak: ik vind spierwit touwwerk op een model erg storend en doet afbreuk aan al het werk dat er aan is verricht. Het steekt enorm af bij de kanonnen. Op geen enkel schilderij uit de 17e eeuw zie je wit touw afgebeeld. Het lopend want was altijd bruin, het staande want zwart. Op de huidige Batavia zie je wel wit touw, maar dat heeft te maken met de hedendaagse kwaliteit en het niet gebruiken van het touwwerk.
Constant

Wat is dat eigenlijk?

 

[Stephan Kertész]

Volgens mij van die stokken voor op de boeg. Bij Piet zijn model heeft hij er 2

 

[pietsan]

Wat is dat eigenlijk?

De botteloef is een uithouder, één aan weerszijde van de boeg die iets naar beneden staat met aan het uiteinde een blok waar de fokkehals werd doorgevoerd. Tot de 18e eeuw werden de fokkehalzen door een gat in de scheg gevoerd.

De verstaging van de botteloef(s) vond plaats met botteloefkrabbers of met de zogenaamde 'strondstagen' en werden stijf gezet met juffers en talrepen. Eén stag liep door een gat in de scheg en één stag werd met een oogbout op de boeg vast gezet net naast de scheg. De naam 'strondstag' is ontstaan omdat deze stagen direct onder de gemakken liepen waardoor deze dus regelmatig bevuild werden met het stoffelijk overschot van de ochtend-, middag- en avondpot...

 

[Constant Willems]

Duyfken had één botteloef, net als het schip van Barentz

Constant

 

[*Hans*]

#126 in de bouwbeschrijving.

 

[Pingu57]

vertel eens door, voor de bb lozen onder ons??

 

[Constant Willems]

Wat valt er verder te vertellen. Piet heeft het al gloedvol uitgelegd, vooral de uitsnede: "het stoffelijk overschot van de ochtend- middag- en avondpot" vind ik briljant.
Inderdaad stond het gemak, gevoeg, de latrine, direct boven die stag. De halzen dienden om de schoten van het zeil naar voren te trekken om te voorkomen dat bij onstuimig weer de wind tegen de voorkant van de zeilen werd geblazen die daardoor dus terug klapten tegen het schip. Op de foto zie je de beide halstouwen omhoog lopen naar de schoten van het fokkezeil. Langs de botteloef lopen de touwen door naar het galjoen waar ze belegd werden.

Constant

 

[Constant Willems]

Correctie. De stagen voor als er twee botteloefs waren ontbreken dus hier. Bij één botteloef waren er geen stagen nodig, die zat bevestigd tegen de uitlegger van het galjoen.
Constant

 

[Heinrich]

Baie interessant @Constant Willems en @pietsan So leer ek nog een stryk deur.

 

[Pingu57]

Ik vroeg eigenlijk verder omdat ik in de post van piet las dat tot de 18de eeuw de fokkehalzen door een gat in de scheg liepen, en tussen 1595, bouwjaar van de duyfken, ruim 100 jaar tussen en de 18de eeuw, daar zit toch

 

[Constant Willems]

Halzen.



Uit het boek:Modelbouw van schepen door Rolf Hoeckel.



Hij noemt hier niet het woord botteloef, maar het kan zijn dat dit bij het Duitse origineel anders heet en bij de vertaling is weggelaten.

Constant

 

[pietsan]

Ik vroeg eigenlijk verder omdat ik in de post van piet las dat tot de 18de eeuw de fokkehalzen door een gat in de scheg liepen, en tussen 1595, bouwjaar van de duyfken, ruim 100 jaar tussen en de 18de eeuw, daar zit toch

De botteloef(s) die in de 18e eeuw werden ingevoerd waren er twee aan weerszijde van het galjoen en liepen of over de luizenplecht door het voorschot aan weerszijde van de boegspriet of staken in de boeg zelf één aan bak- en één aan stuurboord. De enkele botteloef op bijv, de Duyfken was van een totaal andere constructie die bevestigd was aan de galjoenscheg, hierin zit het verschil.

op de foto een voorbeeld van de botteloefs die in de boeg waren bevestigd en dus niet aan de galjoenscheg (moeten nog voorzien worden van de verstaging) (18e eeuw)

Nog een voorbeeld van de botteloef(s) die over de luizenplecht of galjoen rooster liepen en in het voorschot of boeg waren bevestigd,

En de verstaging met de zogenaamde 'strondstagen', één in/aan de scheg en één aan een oogbout aan de boeg;

 

[Pingu57]

@Constant Willems ,@pietsan , bedankt voor de verduidelijking, nu snap ik de botteloef, en de tijdslijn van de ontwikkeling.

 

[Stephan Kertész]

http://zienenweten.blogspot.com/2017/07/boegspriet-door-de-eeuwen.html een betere uitleg met duidelijke tekeningen

 

[Pingu57]

Nog een voorbeeld van de botteloef(s) die over de luizenplecht

Dat is nog wel een hele touwfabriek, die verstagingen van de botteloefs, bedankt Piet.

 

[Building Mouse]

Ben je even weg, vind je bij terugkomst een hele verhandeling over de botteloef. Erg leerzaam, bedankt allemaal! En ja, die moet nog gemaakt worden. De touwen vind ik ook wel wat wit uitvallen, zoals Constant opmerkte. Iemand een tip om die bij te kleuren?

 

[Wodkadrinker]

Heb eens ergens gelezen met sterke thee of koffie.

Klein beetje experimenteren voor beste resultaat.

groet Cor

 

[Building Mouse]

Hoe meer richting de zomer, hoe minder tijd voor modelbouw. Mijn doel is om vóór de winter de masten en ra’s gedraaid te hebben, want dat kan niet binnen en moet dus buiten. En in de winter is het buiten koud.

De fokkemast is een heel eind. De zalingen heb ik zelf gemaakt in plaats van het lasergesneden deel te gebruiken.

 

[Building Mouse]

De dagen worden weer korter en het weer slechter. De handjes beginnen dan weer te kriebelen. Dus de Duyfken weer tevoorschijn gehaald. Dit topic weer opgraven uit de diepten van dit forum was overigens ook nog een hele klus.

Vandaag de fokkemast vast gezet. Daardoor kon ik bepalen hoe het want uitkomt, zodat ik de rust en de puttingijzers op de juiste positie kon monteren.

Bouwen is nu wel gevaarlijk. De kleine is inmiddels behoorlijk mobiel en wil alles doen wat papa ook doet. Heel veel vooruitgang zal er dus niet meer in zitten, maar dat geeft niet. Uiteindelijk komt hij wel een keer af.

 

[Hans Groenenberg]