Bouwverslag Prins Willem, een zeventiende-eeuwse Oostindiëvaarder Herman Ketting

Het zeiltje was klaar en werd het tijd om het lijkentouw of lijk erop te maken.

Eerste probeersel om het te naaien. En dan maar eerst een opstelling gemaakt om dit te kunnen doen. Ik zag dat leerbewerkers een soort klem gebruiken om hun werkstuk in te klemmen en het te naaien. Dus ook zoiets bedacht met houtjes, klemmen en steuntjes.

IMG_5187.JPG


De eerste poging met een zeer dunne naald door het touw en door het zeil steken.
Door het touw was nagenoeg niet te doen, het touw is 0,35 mm. dik en zeer strak gedraaid. Dus het stiksel halverwege eromheen gelegd.

IMG_5186.JPG


Door het zeil steken was ook niet te makkelijk en aangezien ik het garen om het touw leg, bedacht ik mij om de gaatjes voor te boren en het uiteinde van het touw te verharden met seconde lijm. Dan kan ik door het gaatje steken. Ik heb hele dunne boortjes 0,1 en 0,2 en 0,3 mm. De 0,2 mm leken mij het beste voor deze klus.

IMG_5189.JPG


IMG_5188.JPG


hmmmm.... het garen ligt niet in de richting van het RH touw. Dus stoppen vanaf die kant en vanaf de andere kant proberen. Misschien is dat beter.

IMG_5190.JPG


Dit is 3x niks. Totaal niet in schaal. Die steken kan je niet op schaal namaken. Omdat ze op schaal 1 op 75 eigenlijk onzichtbaar moeten zijn. Ook erg bewerkelijk om te doen en een scheve steek is direct zichtbaar. Dus weer stoppen en het touw haal ik eraf en ga proberen om met witte houtlijm het lijk erop te zetten. Dit is denkelijk toch de beste manier om het zo echt mogelijk te laten lijken. Wel D3 lijm omdat ik het zeil moet bevochtigen om de vorm erin te krijgen.
Dus binnenkort een nieuwe update.
 
Het naaien van het lijk was geen succes, de 2e poging om het te lijmen had meer succes. De hoekjes en lussen heb ik wel verstevigd met lockgaren. Het ging goed, maar het is niet makkelijk. Ik gebruikte 50% verdunde witte houtlijm en een klein kwastje voor het aanbrengen. Wel zorgen dat de randen van het zijn recht gesneden zijn en geen uitstulpingen hebben. 1 tiende mm is al teveel. Het moet erg nauwkeurig. Ook moet het touw niet te dik zijn. Met een strijkijzertje het geheel vastgezet zoals ook de zomen gedaan zijn. Ik ben tevreden met dit resultaat.

IMG_5197.JPG


IMG_5198.JPG


IMG_5199.JPG


IMG_5200.JPG


IMG_5204.JPG


Let wel het zijn macrofoto's en die zijn onverbiddelijk.
Ik heb trouwens overtollige lijmrestjes verwijderd met een zeer fijn pincet en geschraapt over het touw met een scalpel. Dit moet je doen voordat de lijm geheel droog is. Ik denk de nog glanzende delen op het zeil aan te stippen met verf.

De potlood lijntjes heb ik ook nog getest met een 2H potlood en de laatste serie C en E is met een Bruynzeel potlood gedaan. B en D zijn Action potloden en A is 2b vulpotlood.

IMG_5201.JPG


IMG_5202.JPG


IMG_5203.JPG


ik denk voor C te gaan, wel de lijntjes iets dichter bij elkaar en misschien zelfs een iets harder potlood.
 
Laatst bewerkt:
En het experiment is zover klaar. Tenminste ik ga nog iets experimenteren met Liquid stitch welk een textiellijm is die flexibel blijft.

Ik heb het zeil op een makkelijke manier aan een rond houtje bevestig om ermee te testen. Enkele touwtjes extra om te spannen. Daarna zoals in het filmpje met water het zeil bevochtigd en hoe blij verrast ik was. Het zeil word niet zwak of poreus, maar blijft stevig aanvoelen. Wel is het heel erg flexibel en kan je ermee doen wat je wilt. Na drogen is het weer stijf.
Gewoon water. Voor een gebold zeil word sterk verdunde houtlijm aan geraden (ik denk als een soort stijfsel) en dat geloof ik wel omdat het zeil na verloop van tijd recht word. Bij een gereefd zeil is dit iets anders.

De houtlijm (Pattex) die ik gebruikt hebt is waarschijnlijk voor dit werk niet heel geschikt, deze lijm die niet in water oplost doet dit wel. Je ziet dit ook aan de laatste foto waar het lijk een beetje losgelaten heeft. Of ik heb het aar niet goed verlijmd.

Ik ga nog eens kijken voor die Liquid Stitch en dan kom ik erop terug.

IMG_5205.JPG
IMG_5206.JPG
IMG_5208.JPG
IMG_5209.JPG
IMG_5210.JPG
Naamloos-1.jpg
SK-C-245.jpg
upload_2025-4-9_14-47-29.jpeg
 
Liquid stitches is erg duur in Nederland. Maar het is dus een soort textiel lijm. En daarvan heb ik een klein potje in mijn voorraadkast staan. Je kan dit bij de hobbyafdeling in de Action kopen. Deze is ook glashelder na drogen. Gelijk een test gedaan met een stuk zeil wat ik over had. Het aanbrengen ging makkelijker omdat het beter kleeft dan houtlijm. Het is iets stroperig waardoor het beter op zijn plek blijft. Ik heb het niet verdund. Ik hou jullie op de hoogte.
 
Ik ben nog steeds aan het testen. Kijken hoe ik die lijm kan verwerken en hoelang het moet drogen.
Het is wel een stuk flexibeler dan pva (witte) lijm. Lijkt op elkaar.
Verder een test gedaan met bison textiellijm. Dit is echter een contactlijm. Net als Bisonkit. Dat spul is 3x niks om voor dit klusje te gebruiken. Ik ga nog een test doen met Pattex 100%repair gel. Het nadeel is dat alles best lang moet drogen. Later meer.
 
Ik denk dat het testen wel achter de rug is. En ik heb een favoriet gevonden om het lijk aan het zeil te plakken.

Ik had eerst houtlijm van Pattex houtlijm 3D gebruikt €2,99 Action, die ik iets verdund had om het lijk eraan te lijmen. Verwerking ging goed en het strijkboutje erop na lijmen om het snel te laten hechten.
Voordelen: het laat weinig sporen achter en deze zijn nog goed te verwijderen voordat de lijm uitgehard is. (binnen het uur)
Nadelen: het laat snel los als je de zeilen nat maakt en wil gaan vervormen. Prima voor gebolde zeilen maar niet voor geborgen zeilen.

Volgende lijm was Cre-ation textiel lijm van de Action. Prima lijm om te verwerken en ook met de strijkbout snel droog.
Voordelen: Hecht goed en je hoeft het lijk er niet in 1 keer tegen te zetten. Restjes snel verwijderen voor uitharding. Blijft redelijk tot goed zitten met natmaken (mits goed uitgehard) En droogt onzichtbaar op.
en de prijs is een voordeel. €0,99 voor een flesje!!!! Flexibeler dan houtlijm.
Nadelen: eigenlijk geen.

Bison textiellijm. Die zullen we maar snel vergeten. Mooi spul om een lapje stof op je spijkerbroek te lijmen, maar niet geschikt voor wat wij doen. Het is een contactlijm en dat betekend dat je beide delen moet insmeren, aan laten drogen en dan samenvoegen. Dat werkt niet. €7,19 bij de Hubo

En mijn favoriet is toch de "Pattex 100% repair gel" en is ook bij de Action verkrijgbaar voor maar €1,98 wat dus een voordeel is. De Liquid stitches die uit de VS komt kost €19,95 en wat ik ervan begrijp is het vergelijkbaar met de Cre-ation textiel lijm. Die afgeleid zijn van de PVA lijm met andere samenstelling. (PVA is witte houtlijm)
De repair gel is transparant en gedraagt zich een beetje als appelstroop. Het draad niet en je kan het met een klein spateltje prima aanbrengen op de rand van het zeil en vervolgens het lijk ertegen duwen. Als je dit in gedeeltes doet kan dat op een zeer secure manier en zonder al te veel lijmresten die eventueel zichtbaar kunnen zijn. Het is na een dag drogen heel flexibel echter net als de Cre-ation laat het wel eens los na water en frommelen. Echter kan je dit prima herstellen als het weer droog is met deze lijm. Het is wel oppassen, want de kleverigheid is nogal een dingetje. Je zit in een mum van tijd met kleverige vingers of materieel, bevuilen van je zeildoek kan als je niet oppast.
De flexibiliteit maken dit mijn favoriet voor gereefde of geborgen zeilen.
De Cre-ation zal ik ook gebruiken voor de volle zeilen, mede door het minder geknoei. Beide lijmen zijn even sterk, dat maakt weinig verschil. Het verschil zit hem in verwerking en flexibiliteit. Maar ook prijs. De gel is maar 8 ml terwijl de Cre-ation 100 ml is.

Ik ben nu bezig met alle zeildoeken aan het maken. Eerst het Japans papier op maat maken, dan stuk voor stuk verven en drogen En dan een zeil maken.
Eentje is klaar en nu moeten er nog een paar. Daar ben ik even zoet mee.

IMG_5211.JPG


IMG_5212.JPG


IMG_5213.JPG
 
Laatst bewerkt:
Het laatste zeildoek hangt te drogen. Marszeil van de hoofdmast. Tevens het grootste doek tot nu toe.

IMG_5215.JPG


Tot nu toe gebruikt: 4 vellen Japans papier Kashmir 11 gm2 (48x94 cm.per vel)
ca. 200 ml verf !!! Dus de grote tubes van 250 ml bij Bol zijn wel een aanrader. Ook de roller die je gebruikt zou ik niet schoonmaken tussen de zeilen door, stop hem in een sealbag. Dat scheelt verf.
Je moet royaal zijn, anders dringt de verf niet goed door en moet je een 2e keer verven.
Het ophangen is wel een dingetje waar je vingers vol verf komen. Alleen met klemmen oppakken gaat bij het kashmir niet, dit is te dun en scheurt als de verf nog nat is. Maar het is goed te doen als je maar voorzichtig bent en het zeil voorzichtig lostrekt van de glasplaat. Ik vind een glasplaat wel makkelijk werken, die is goed schoon te maken met een krabber.

IMG_5216.JPG


IMG_5214.JPG


Morgen maar eens een begin maken om ieder zeil af te werken met de randen en versterkingen, de lijntjes en uitsnijden natuurlijk. Dit is secuur werk, dus zeiltje voor zeiltje. De PW is een erg groot schip voor schaal 1/75 dus de zeilen ook.
 
Hallo Stephan,

Gisteren kreeg ik de Modelbouwer binnen en zag je verslag er in staan. Erg interessant, het zet mij aan om er ook een keer aan te beginnen.
en nu bezig aan de Nr. 2 van van Speijk en moet nu ook gaan beginnen aan de zeilen. Mijn minst leuke klus...

Mvg. Paul Burghoorn
 
Hallo Stephan,

Gisteren kreeg ik de Modelbouwer binnen en zag je verslag er in staan. Erg interessant, het zet mij aan om er ook een keer aan te beginnen.
en nu bezig aan de Nr. 2 van van Speijk en moet nu ook gaan beginnen aan de zeilen. Mijn minst leuke klus...

Mvg. Paul Burghoorn
Bedankt voor je bericht Paul, mooi dat het artikel jou aanspreekt om het ook een poging te geven. Het ziet er moeilijker allemaal uit dan het is. Hier: https://www.modelbouwforum.nl/threads/het-maken-van-een-ornament-in-hout.290347/ heb ik toen een start gemaakt. Als je met vragen of opmerkingen zit, ik beantwoord ze graag.

Wat betreft de zeilen, ik keek er ook erg tegenop om weer naar de naaimachine te moeten grijpen, daarbij vond ik het persoonlijk niet erg bij onze schaal passen. Erg grof de stiksels omgebouwde randen. Ik moet toegeven dat deze manier met papier wel iets meer bij de hobby past, zeker ook leuker is om te doen. Misschien iets om te overwegen. Het papier wat ik gebruik is Japans papier. Maar dat witte papier, dat in schoendozen zit om de schoenen te beschermen, lijkt er erg op en ik wil dat gebruiken voor de Newport die ik ook aan het maken ben. Ik ben erg verrast hoe stevig het papier aanvoelt na verven, zonder verf scheurt het Japans papier erg snel, maar met verf is het erg taai en toch dun.
 
Even snel een update voor de site eruit ligt.
4 zeiltjes klaar, ik streef om er iedere dag eentje klaar te krijgen. Dat lukt aardig. Soms is het meer werk en moeilijker en de andere keer gaat het van een leien dakje. Zoals het laatste wat ik maakte, dat had ik al iedere keer gebruikt om er een testzeil van te maken. Dit was de laatste keer dat ik hem ging maken (mits ik hem niet sloop in de loop van de tijd door onhandigheid.).
Het volgende zeil is een lijzeil.

IMG_5218.JPG


IMG_5219.JPG


IMG_5220.JPG


IMG_5221.JPG


IMG_5222.JPG
 
Bedankt voor de tip Stephan. Voor de zeilen wil ik fijn dameszakdoekenstof gebruiken. Ik moet de patronen nog maken.
Klein weetje, we staan samen in het blad. Het artikel over het stoompakket zr.ms Curaçao is mijn laatst gebouwde scheepsmodel.

Jaren geleden schreef ik ook bouwverslagen op het forum maar daar ben ik mee gestopt. Ik volg je verslag in stilte...

Mvg. Paul Burghoorn
 
Bedankt voor de tip Stephan. Voor de zeilen wil ik fijn dameszakdoekenstof gebruiken. Ik moet de patronen nog maken.
Klein weetje, we staan samen in het blad. Het artikel over het stoompakket zr.ms Curaçao is mijn laatst gebouwde scheepsmodel.

Jaren geleden schreef ik ook bouwverslagen op het forum maar daar ben ik mee gestopt. Ik volg je verslag in stilte...

Mvg. Paul Burghoorn
Vandaag het blad gekregen, ik zal het straks eens doornemen. Ik ben nu ook bezig met een heel groot artikel over tuigage.
 
Kees benaderde mij om een artikel te schrijven en dat scheelt wel. In het verleden heb ik wel artikels geschreven voor de Modelbouwer.
Bedankt voor je compliment. Al mijn touwwerk kleur ik met een combinatie van lampenzwart, gebr. sienna en een snufje gele oker.
Voor ik de lijnen kleur brand ik eerst alle pluisje eraf zodat er later zo min mogelijk stof aan hecht. Een nee, ik steek de boel niet in de fik het is meer "kietelen" met een vlammetje.

De donkere touwen ogen wat ouder voor een model.
 
Voor ik de lijnen kleur brand ik eerst alle pluisje eraf zodat er later zo min mogelijk stof aan hecht.
Je gebruikt dus katoen als touw. Je touw gaat niet doorhangen in de zomer? Vooral als de luchtvochtigheid afneemt? Ik was met Ondras uit Tsjechië een praten over touwen en hij doet ieder jaar mee met zijn bouw aan een wedstrijd daar (heel bijzonder om de kunde daar te zien). Hij was om, om ook polyester touw te gaan gebruiken. Trekt sowieso bijna geen stof aan, maar hij vertelde mij ook dat er daar op de wedstrijd door de droge omgeving schepen bij waren waar de masten kromtrokken doordat de touwen begonnen te spannen. Met vocht gaan ze hangen en als het droog en warm word komt er spanning op de katoenen touwen.

Kees was ook bij mij op bezoek, hij vroeg mij of ik mijn artikelen in het verleden over tuigage onderdelen wilde herschrijven en eventueel aan wilde vullen met ervaringen en nieuwe bevindingen. Ook om ze samen als 1 onderwerp samen te voegen.
 
Alle touwen kies ik zorgvuldig uit wat het minste pluist en het strakst eruit ziet. Meestal polyester. Maar door het rijgen door blokken kunnen er toch wat pluisjes ontstaan. Het doorhangen zie ik nu langzaam komen bij mijn pantserschip die ik 10 jaar geleden gebouwd heb. Dit is vrijwel verwaarloosbaar en ziet er soms zelfs mooier uit omdat het op een natuurlijke manier gaat hangen net als in het echt.
 
Back
Top