HMS Victory van Caldercraft door Wil

Je kan met een voltmeter de spanning op de motoren meten van je touwdraaimachientjes. En dan rekening houden dat je Wiel 3,2x zo snel draait. Dus stel die op 4,5 volt (iets onder de helft) en de Bok op 12 volt (helemaal open).
 
uitleg begrippen lijnbaan

lijnbaan.jpg
 
Inmiddels ben ik zo’n 175 touwtjes verder met oefenen en ik denk dat ik het begin te begrijpen, lees begin aan te voelen. Ik heb veel gespeeld met snelheden, maar vooral ook met contragewichten.

Waar ik in het begin bang was om teveel contragewicht te gebruiken, bleek dit toch niet zo te zijn. Mijn conclusie is eerder meer dan minder. Het moet uiteraard wel kunnen, want als de draad knapt, dan is het te zwaar. Bijkomend voordeel is hierbij ook dat door de rek die in de draden zit, een eventuele ongelijke spanning in de kardeeldraden wordt opgevangen (te slappe draden hangen dan niet meteen buiten het kardeel). Hierdoor krijg je snel beter touw.

Mijn leerproces heeft zich tot nu toe afgespeeld over een periode van bijna 6 maanden, waarin ik heel druk ben geweest met andere dingen dan modelbouw. En naar mate het aantal touwtjes vorderde en ik het gevoel kreeg eea in de vingers te krijgen, werd het eigenlijk steeds leuker. En het was een prachtige afleiding voor mijn drukke werkzaamheden.

Inmiddels heb ik een aardige verzameling touwen liggen van 3x1, 3x2, 3x3 ………………3x9 en 3x10 draden, variërend van 0,2 tot 1,00 mm. Mijn garen is Skala van Gütermann en ik heb de kleuren 702 (zwart), 464 (beige) en 696 (bruin), met diktes van resp. 200, 240 en 360.

Alle geschikte touwen worden gewonden op een stukje karton en soort bij soort opgeslagen in aparte opbergboxen.

P1034343.JPG


P1034347.JPG


P1034352.JPG


Zoals jullie zien heb ik tussendoor ook een paar proefjes gedaan om kabelslag kabels te maken. 3x3x4 en 3x3x6 van resp. 1,25 en 1,45 mm dik. Nu ik dit proces begin te begrijpen, is het voor mij niet meer zo moeilijk om straks aan de hand van de tabel van McKay de benodigde diameters vrij nauwkeurig te benaderen.

De eerste serie touwen is inmiddels ook gebakken, 5 minuten in de oven op 150 graden ging prima

P1034330.JPG


De tabel van McKay heb ik inmiddels helemaal omgebouwd en vertaald in het Nederlands, met voor ieder touw verwijzingen naar aan aantal boeken en tekeningen, waarop is aangegeven hoe straks alles moet worden uitgevoerd.

Ook heb ik hier met verschillende adviezen van collega bouwers een planning aan gehangen, zodat ik straks de juiste volgorde van aanbrengen een beetje in de gaten kan houden. Het aanbrengen van alle touwen is inmiddels ingedeeld in zo’n 25 projecten, die allemaal goed te overzien zijn.

M.a.w. ik ben er helemaal klaar voor. Ik ga geen grote hoeveelheden touw op voorraad maken maar zal per project bekijken wat ik nodig heb en deze touwen produceren (slaan en bakken). Zo blijft het leuk en afwisselend, denk ik, want het zal nog wel een heel avontuur gaan worden. Voor mijn gevoel ben ik nu pas halfweg met mijn Victory.
 
Ik heb er langer over gedaan, maar ik moest ook een machine ontwerpen en alle info bij elkaar zoeken. Het topic met alle info samengevat was handig geweest daarom heb ik het ook geschreven.
Het leren en aanvoelen neemt nu eenmaal tijd in beslag. Goed plan om bij ieder projectje het touw te maken, zo doe ik het ook, dat maakt het niet saai. Je weet dan ook hoeveel je nodig hebt. Succes met het staande tuig. En al die weeflijntjes die eraan gaan komen.
 
Deze week de eerste touwen op mijn boot aangebracht, de woelingen van de boegspriet. Het was maar goed dat ik het dek onderdeel “wandeling van de mariniers” op de voorplecht een tijd geleden al per ongeluk had afgebroken. Hierdoor kon ik er nog een beetje overzichtelijk bij. Onderstaande foto geeft wel aan dat het meteen een priegelwerkje is geworden, dwars door het snavelsnest heen.

Deel 1 van project 1 is hiermee af. De rest van de boegspriet gaat in een later stadium gelijk op met de voortgang van het staand want.

P1034371.JPG


Daarna is project 2 “het staand want van de bezaanmast” aan de beurt, tenminste van het onderste deel. De middelste en bovenste delen liggen op dit moment in opslag.
Dit project bestaat uit de hangers voor de takels, het want, de weeflijnen, de spreiworsten, de zwichtingen en als laatste de stag, allemaal behorende bij het onderste gedeelte van de bezaanmast. De verschillende touwen zullen ook in deze volgorde aangebracht worden.
Alle bijbehorende touwen heb ik inmiddels al geslagen, een mooie diversiteit aan diktes en kleuren.

Om een idee van de maatvoering te krijgen heb ik van twee stukken karton twee mallen in spiegelbeeld gemaakt, één voor bak- en één voor stuurboord.

P1034354.JPG


Aan de hand van de leuningen die ik op mijn bouwhelling heb gemonteerd heb ik op beide mallen een hulplijn afgetekend, welke precies horizontaal en aan beide zijden op dezelfde hoogte loopt. E.e.a. na de hoogte van de leuningen exact gelijk te hebben afgesteld.

P1034355.JPG


P1034357.JPG


Op beide mallen heb ik vervolgens een stuk millimeterpapier geplakt. Waarbij de horizontale lijnen straks in het model ook werkelijk horizontaal lopen. Deze lijnen zijn later het uitgangspunt voor de weeflijnen. Deze weeflijnen lopen 6mm van elkaar, wat in werkelijkheid zo’n 45 cm is.

P1034360.JPG


In het model ziet dat er als volgt uit

P1034364.JPG


Toen de wanttouwen afgetekend op het hart van de onderste deadeyes en het gebied waar de wanttouwen om de mast komen te liggen. Meteen ook even een hartlijn aangegeven voor het hart van de bovenste deadeyes en de positie van de spreiworsten.

P1034365.JPG


En als laatste de weeflijnen ingetekend. Zo met een losse mal werkt dit passen en uitmeten prima en zeer overzichtelijk. In het model ziet dit er als uit, zoals te zien is op onderstaande foto. Ik heb de mallen aan de bovenzijde met een rood touwtje vastgezet, wat ik later weer kan verwijderen.

P1034367.JPG


Op de laatste foto is goed te zien dat ik het ezelshoofd op de mast al heb aangebracht. Bij het afhangen van de wanttouwen zal straks blijken in hoeverre dit hinderlijk is en de lussen niet te groot worden. Anders moeten ezelshoofden er af gehaald worden. We zullen zien.

Dit proces zal zich nog een aantal keer herhalen voor de volgende mastonderdelen.

De volgende stap is het voorbereiden van alle individuele touwen, inclusief het bekleden hiervan. Maar hierover later.
 
Op de laatste foto is goed te zien dat ik het ezelshoofd op de mast al heb aangebracht. Bij het afhangen van de wanttouwen zal straks blijken in hoeverre dit hinderlijk is en de lussen niet te groot worden. Anders moeten ezelshoofden er af gehaald worden.
Mijn ervaring is dat de ezelshoofden meer in de weg zitten bij het aanbrengen van de hoofdtouwen van het want.

Zeker voor de plaatsing van de stengen, is de afstand tot het dek niet altijd groot genoeg om deze langs de onderzijde in het ezelshoofd te kunnen schuiven.
In het echt kon men enkele roosters verwijderen en de steng in de romp laten zakken. Op een model is dat niet altijd mogelijk.
 
In mijn vorige topic heb ik heel ambitieus verteld hoe ik me heb voorbereid op mijn eerste touwwerkstuk. Het staand want van de bezaanmast. Totdat Stephan mij erop attendeerde om vooral eerst een proefstukje te maken. Nou dat is maar goed ook.

Om de situatie straks op mijn model te kunnen vergelijken, heb ik eerst een modelletje gemaakt van de situatie bij de bezaanmast. In feite het zelfde uitgangspunt, maar dan wat handzamer.

P1034372.JPG


Mijn eerste hobbel, die ik tegen kwam, was het maken van een oogsplits, voor de hangers waar later de takels aan komen. Eerst een klein stukje touw bekleden en dit om een messing haak buigen. Vervolgens de twee afgaande touwen samen wikkelen. Zie onderstaande foto’s

_DSC0699.JPG


_DSC0700.JPG


Mijn eerste werkstuk, na de woelingen om de boegspriet is een feit, maar ik moet nog wel wat handigheid opdoen, merk ik wel.

Dan door naar het want. Het voorste wanttouw moet geheel omwikkeld worden. Net als de bovenste delen van de andere wanttouwen. Om het verschil aan te geven heb ik alle wikkelingen met rood garen gedaan, dus ook de hanger. De touwen aangebracht op het model, zien er dan als volgt uit.

P1034375.JPG


Voor de touwdiameters heb ik zoveel mogelijk geprobeerd de diktes, zoals genoemd in de tabel van McKay te benaderen. Voor de bindsels om de wanttouwen bij de masttop bij elkaar te trekken heb ik, blijkt achteraf, te dik touw gebruikt. Deze zijn te lomp en zitten elkaar op deze manier in de weg.

P1034378.JPG


Vervolgens de weeflijnen aangebracht met dun beige touw. Dit viel niet echt tegen met het millimeterpapier op de achtergrond. Als houvast voor de juiste positie. En als laatste de spreeworst aangebracht. Het resultaat tot nu toe is als volgt.

P1034379.JPG


P1034380.JPG


Toen ik vervolgens het millimeterpapier weghaalde om een indruk te krijgen van het resultaat in de ruimte, schrok ik een beetje., zeker toen ik de achtergrond had gewijzigd in zwart papier.

P1034382.JPG


P1034383.JPG


Het werkelijke resultaat van de weeflijnen was me tot dat moment niet opgevallen, maar mooi was het niet. Het knopen van de weeflijnen is an sich niet moeilijk, maar om een mooi constant beeld te krijgen van weeflijnen, die niet strak staan maar iets doorhangen, dat is andere koek.

Even in het kort een aantal uitgangspunten, die ik gebruikt heb:
  • Hangers (burton pendants): z-slag 3x3, 0,55 mm
  • Wanttouwen (shrouds): s-slag 3x9, 0,90 mm. (ik heb hier s-slag geslagen touw gebruikt om een visuele eenheid met de andere dikkere wanttouwen te krijgen, die gemaakt worden van s-slag kabels).
  • Spreeworst (futtock stave): hier heb ik een messing staafje van 0,7 mm bekleed met garen.
  • Weeflijnen (ratlines): z-slg touw 3x1, beige 0,2 mm
  • Behalve het garen voor het wikkelen zijn alle touwen zelf geslagen
Er valt dus nog heel veel te verbeteren in dit proces, voordat ik echt tevreden kan zijn. Daarom zal ik een nieuwe proef maken op dit model, waarbij ik de volgende leerpunten heb voorgenomen:
  • Ik heb de neiging om knopen en windsels veel te strak aan te trekken, denk ik. Corrigeren wordt dan erg lastig. Dus niet te strak
  • De bindsels om de wanttouwen heb ik zover mogelijk naar boven getrokken. Dit is volgens mij niet nodig. Een stuk lager kan ook, denk ik, zodat een mooiere verdeling van de wanttouwen mogelijk is.
  • De oogsplits van de hanger is te lomp. Misschien met een groter gaatje of iets anders. Dat moet ik nog eens proberen.
  • Voor het aanbrengen van de weeflijnen is een achtergrond van millimeterpapier niet geschikt (te weinig contrast om goed beeld te houden op je werk). Ik denk dat zwart veel beter is.
  • Vervolgens veel meer aandacht besteden aan het aanbrengen van de weeflijnen. Dit moet veel secuurder. Vooral de tussenliggende knopen niet te strak, zodat enige correctie mogelijk blijft.
  • Per weeflijn eerst de knoopjes lijmen met heel weinig secondelijm.
  • Ik weet nog niet met welke knoop/bindsel de spreeworst aan de wanttouwen moet worden bevestigd. Heeft iemand een idee?
 
Laatst bewerkt:
Goed dat je van te voren test :)
Voor het fixeren van de knoopjes zou ik persoonlijk geen secondelijm nemen, wat dat heeft de neiging om in het touw te trekken en het glazig te maken. Verdunde houtlijm, of nog beter: schellak.
Edit: wanneer je katoen touw gebruikt. Bij kunststof touw zou het wel kunnen werken, maar daar heb ik geen ervaring.
 
Hans, wat is schellak?
Droogt dat een beetje snel?

Nieuw in het programma - gisteravond online gezet.
Zie de omschrijving in de link, het droogt snel.

Je moet het op onze site even als zoekopdracht ingeven, anders zie je het niet direct.
 
Je gebruikt polyester touw net als ik, ik zou het bij dun vloeibare seconden lijm houden. En dan aanbrengen met een naald. Minimaal, net genoeg om het in het knoopje te laten dringen. Teveel met een vinger afnemen en dan zal je er niks van zien.
 
Hans en Stephan, bedankt voor jullie input.

Hans, jij gebruikt katoenen touw en hebt daar met secondelijm minder goede ervaringen mee, geeft je aan. Zoals Stephan aangeeft gebruik ik ook polyester touw. Ik heb net nog even op mijn proefwerkstuk gekeken en daar is geen glans of enig restje van de secondelijm te bekennen. Ik heb de lijm aangebracht met een naald. Zo ga ik verder, lijkt mij.

Ik heb de touwtjes van de weeflijnen langs de wanttouwen afgeknipt met een schaartje, maar dit laat allemaal korte eindjes achter, wat ik niet mooi vind. Is het alternatief hier snijden met een vlijmscherp mesje? Heeft iemand hier nog tips?
 
Hans en Stephan, bedankt voor jullie input.

Hans, jij gebruikt katoenen touw en hebt daar met secondelijm minder goede ervaringen mee, geeft je aan. Zoals Stephan aangeeft gebruik ik ook polyester touw. Ik heb net nog even op mijn proefwerkstuk gekeken en daar is geen glans of enig restje van de secondelijm te bekennen. Ik heb de lijm aangebracht met een naald. Zo ga ik verder, lijkt mij.

Ik heb de touwtjes van de weeflijnen langs de wanttouwen afgeknipt met een schaartje, maar dit laat allemaal korte eindjes achter, wat ik niet mooi vind. Is het alternatief hier snijden met een vlijmscherp mesje? Heeft iemand hier nog tips?
Hoi Wil,

Ik zelf knip ze af met een "vlijmscherp" medisch nagelschaartje. Van Morser-Stahlwaren. Staal. Kost een paar centen, maar blijft erg scherp ook als je alleen met het uiterste puntje knipt. https://www.moerser.com/sortiment/maniküre/scheren/ . Ik zelf heb TopInox nr. 152.
Aangeschaft via de apotheek. (26,=)
Goed gereedschap is het halve werk. ;)
 
Back
Top