Bouwverslag Duyfken (Kolderstok)

Gisteren nog vergeten iets te zeggen over de spiegel: er zijn vast altijd wel kleine verschillen in hoe de berghouten lopen, maar het leek mij dat ze bij de voor- en achtersteven in elk geval wel op dezelfde hoogte zouden moeten uitkomen. Op deze foto zie je dat dat aardig is gelukt:
WhatsApp Image 2022-02-04 at 15.40.38 (1).jpeg


Helaas had ik niet goed opgelet met de beplanking van de spiegel: de horizontale planken zouden enigszins gekromd moeten zijn. Vergelijkend met het verslag van @Hans Groenenberg viel me ook op dat de contour van de spiegel aan de onderkant veel vloeiender overgaat in de steven. Dat had in mijn geval het beplanken wel makkelijker gemaakt.

Voor mijn gevoel is de achtersteven iets te breed naar verhouding. Een mogelijkheid was geweest om die zelf wat smaller te maken, maar dat had dan ook eerder moeten gebeuren...

De volgende stap in het bouwproces was een misstap. Het deed mij denken aan Mondfeld die schrijft in de inleiding van "Historische scheepsmodellen" (prachtig boek overigens), over de persoonlijke eigenschappen die nodig zijn voor het bouwen van historische scheepsmodellen : "Dan de belangrijkste eigenschap: geduld!" Ik kon helaas niet wachten en heb de hele romp (behalve de bovenste plankjes die nog moesten worden geschilderd) met Deense olie bewerkt. Hoe mooi dat ook kleurt, ik was vergeten dat de onderkant tot aan de waterlijn nog met wit harpuis moest worden beschilderd. Gelukkig, de schade was snel hersteld met wat schuurwerk.

WhatsApp Image 2022-02-04 at 15.40.39.jpeg


Tot slot, op 19 november heb ik de twee luikjes gemaakt. Voor de scharnieren heb ik van een paar spijkertjes de punt en de kop geknipt. Ik was heel tevreden met het resultaat, al blijft het een lasergesneden luik en zie ik hier op het forum soms prachtige resultaten als het alternatief met de hand wordt gemaakt uit losse stukjes hout... Een volgende keer wellicht!

WhatsApp Image 2022-02-04 at 15.40.39 (2).jpeg
WhatsApp Image 2022-02-04 at 15.40.40.jpeg


Terugkijkend op deze fase van het bouwproces was mijn houding vooral: eerst maar eens alles een keer gedaan hebben, en bij een volgend model (volgende "iteratie" zoals we in de IT zeggen ;)) de kennis en ervaring verdiepen. En dat is geen verkeerde houding denk ik, maar het leverde wel een soort gehaastheid op. Als je er dan met de camera dicht op zit valt je van alles op, maar ik wilde vooral *door*. Nu, een aantal maanden later kan ik meer genieten van elk klein dingetje, en is het proces veranderd van "een strijd om het af te krijgen" naar "genieten van elke stap".
 
Ah, kijk....wijs gesproken om te genieten van iedere stap! Wat ook helpt is als je gaat scrummen voor de bouw. Iedere sprint is dan een fase die je voltooid van de bouw. bijvoorbeeld, rompbeplanking is een sprint, dekbeplanking sprint etc etc. Het enige wat je niet zo moet doen is er een deadline aan hangen. Dat werkt tegen je qua kwaliteit.
Wat je krijgt is steeds een stukje voldoening omdat je een fase hebt afgerond ipv te blijven aanhikken tegen de gehele voltooing van het model. Nogmaals, veel paralellen te trekken met je werk als Software developer. ;)

Folens-Scrum+board-%28120x90cm%29-MvJ-v1-13-10-2015.jpg
 
De conclusie was dat ik later teveel hout wel weg kon halen, maar te weinig hout nooit meer terug zou kunnen krijgen.
Dat is een waar woord Matthias, echter ... de vraag is of je er later nog (makkelijk) bij komt :-)
Hiervoor heb je zelf al bewezen dat 'later' ook niet altijd handig is:

Veel later in het proces heb ik dus nog twee poorten moeten maken en dat was toen veel onhandiger...
 
@Ptèr Ja, het is geen gek idee om het werk op te delen in logische "sprints" en aan het eind is het vooral belangrijk om even stil te staan en om te kijken. Van tijd tot tijd vond ik het wel moeilijk om voortgang te ontwaren. Een lastigheid is ook om in te schatten wat een redelijk te verwachten voortgang is. Sommige stappen zijn er makkelijk uit en daar ben je dan een paar uur mee bezig. Dat levert dan vind ik wel weer een soort binnenpret op: "je moest eens weten hoe lang ik hier mee bezig ben geweest!"

@Bouke van der Voet Heel to the point wat je hier zegt inderdaad, haha. Je weet gewoon niet waar je later tegenaan zult lopen en wat dan achteraf gezien een betere keuze was geweest.
 
De volgende stap was dus het met wit harpuis beschilderen van het gedeelte van de romp dat onder water komt. Als de kiel plat op tafel ligt dan komt de waterlijn niet parallel aan de tafel (de bekende stuurlast), dus ik heb met de tekening ernaast eerst gemeten hoeveel hoger de kiel bij de voorsteven ligt dan bij de achtersteven. Met wat hout onder de kiel kon ik het schip zo in de juiste hoek neerzetten. Vervolgens heb ik een potlood vastgezet op een liniaal en met de liniaal een lijn gezet op het hout. Dat kan een volgende keer zeker strakker, en misschien is een stift wel handiger omdat die een duidelijker lijn achterlaat. Ook nu bleek dat het beter was geweest als ik de Deense olie nog helemaal niet had aangeraakt overigens.

WhatsApp Image 2022-02-04 at 15.40.40 (1).jpeg


Het schilderen zelf was geen probleem, maar in de kieren tussen de planken (okay, die had ik ook dicht moeten maken ;)) ontstaat soms een craquelé-effect. Als iemand weet hoe je dat kan voorkomen dan hoor ik het graag!

Het onderste berghout heb ik zwart geschilderd, zoals ook bij de replica in Australië het geval is. Op foto's krijg ik de indruk dat de waterlijn daar ook hoger ligt dan op het model, maar ik vind het ook wel mooi zo eigenlijk.

WhatsApp Image 2022-02-04 at 15.40.40 (2).jpeg


Aan de achterkant nu ook de rode deurtjes geplaatst. Ik maak me nu ik de foto's nog eens bekijk wel zorgen over hoe symmetrisch het schip eigenlijk is. Ook op de standaard lijkt het wel of er ergens iets mis is gegaan waardoor het model wat overhelt naar links. Er is sowieso niks meer aan te doen, maar ik zal een volgende keer toch meer mijn best moeten doen op een stevige bouwplank/helling die ondersteuning biedt bij het centreren van alle onderdelen.

Tot slot nog een stap gemaakt voor de dekinrichting: het grote luik. Ik probeerde de montage-handleiding hiervoor te volgen, maar kwam daar niet helemaal uit. Ik vraag me dus wel af of dit zo correct is...

WhatsApp Image 2022-02-04 at 15.40.40 (3).jpeg
 
Ja hoor, je luik is correct. De ingelegde latten lopen in de lengterichting van het schip. Maar als ik je nog wel een tip mag geven: Je huidplanken bij de achtersteven die nog net wit zijn schotelen een beetje. Als je die oneffenheden met wat witte plamuur opvult en daarna weer met harpuis overschildert, zijn ze weg.
 
28 november jl. De dekken zijn geplaatst. Ik vraag me wederom af hoe de aansluiting zal worden op de fortuining, maar denk wel dat dat goed zit zo. De braadspil is geplaatst. Als ik er nu zo naar kijk vind ik de steuntjes waarin de spil ronddraait wat dik naar verhouding. Ik zou ze nu wat platter maken. Ook de plaatsing van de nagels in het nagelbankje is niet erg netjes. Hoewel het met de handboor ook beter zou kunnen was dit wel de aanleiding om eens te gaan kijken naar zo'n mooi Proxxonmachientje met een standaard zodat je hem ook als kolomboormachine kan gebruiken.
Verder op het dek nog wat los materiaal voor de kanonnen. Dit is ook het punt dat ik me realiseerde dat er nog wat kanonspoorten ontbraken. Eigenlijk heb ik alles rond de kanonnen sinsdien steeds verder uitgesteld. Het zwart maken van de kanonnen zelf, het prepareren van de rolpaarden, het bevestigen met behulp van blokken, en zelfs de luiken voor de poorten heb ik nog niet gemaakt. Aan de ene kant niet zo erg, want ik had genoeg andere dingen te doen, maar ja dit uitstelgedrag kan natuurlijk niet altijd door blijven gaan!

WhatsApp Image 2022-02-11 at 14.42.55.jpeg


Ik zie nu dat ik niet eens een foto heb gemaakt van de kolderstok en de twee pompen, hoewel ik ze toch aardig gelukt vond! Nou ja. Je ziet ze hier vaag in de achtergrond:

WhatsApp Image 2022-02-11 at 14.54.02.jpeg

Ook de gaatjes in de knecht bij de grote mast had ik maar beter kunnen maken met de Proxxon boormachine die ik nog niet had :)

Een leuke volgende stap was het maken van een dakje voor de stuurman. Op deze foto zie je ook hoe de fortuining wat boller loopt dan de dekplank. Geen probleem denk ik, maar het betekent misschien wel dat ik dat de vorm niet helemaal strookt met hoe het bedoeld was:

WhatsApp Image 2022-02-11 at 14.42.55 (1).jpeg


Waar ik ook tegenaan liep, en ik ben niet de enige zo te zien aan de andere verslagen over de Duyfken: aan de voorkant zat ik ook met een flink gat tussen het dek en de fortuining. Ik heb uiteindeljik een stukje van het restmateriaal gebruikt om dit op een stevige manier weer dicht te maken. Een ander issue hier, maar dat bleek pas veel later, is dat het gat voor de fokkemast eigenlijk iets te ver naar achteren zit. Eigenlijk zou de fokkemast in vergelijking met de grote en bezaansmast wat meer rechtop moeten staan. In mijn geval blijken ze uiteindelijk allemaal dezelfde stand te hebben. Welja, zo gaat het dus aan een stuk door!

WhatsApp Image 2022-02-11 at 14.42.54.jpeg


Ik weet niet hoe dit bij het origineel zit, maar ik heb er nog aan gedacht om de twee steuntjes naast de fokkemast weg te zagen en in plaats daarvan de knechten langer te maken en door te trekken naar het onderste dek. Ben toch maar op deze voet doorgegaan.
 
In december had ik de ongekende luxe om tussen twee grote opdrachten in een aantal doordeweekse dagen volledig te spenderen aan de Duyfken. Heerlijk! Zo zijn de foto's vaak ook wat mooier, bij daglicht.

Na het plaatsen van het dakje voor de stuurman was het tijd om het halfdek en bakdek te beplanken.

WhatsApp Image 2022-02-14 at 15.40.16.jpeg


Je ziet goed het kleurverschil tussen de pas aangebrachte planken en de planken die al wat langer zitten en zodoende toch wat verkleurd zijn door diverse bouwactiviteiten... Verder heb ik genoteerd waar het luik moet komen op het bakdek. En de gaten voor de knechten en de fokkemast vast weer open gemaakt.

Idem voor het kampanjedek (heet dat zo hier?). Ook alvast wat kleur aangebracht op de fortuining.

WhatsApp Image 2022-02-14 at 15.40.17.jpeg


WhatsApp Image 2022-02-14 at 15.40.17 (1).jpeg

De volgende stap: de rood-wit-blauw gekleurd latjes: apart geschilderd, op een stukje hout geplakt en daarna netjes in de vorm gebracht, zodat het geheel aansluit bij de rest van de fortuining.
Steeds is de vraag weer: hoeveel moet ik bij de spiegel uit laten steken om straks alles weer passend te krijgen? Dat bleef spannend. Ik had wel een beetje gekeken naar de resin-deeltjes maar kon nog niet helemaal bepalen hoe alles t.z.t. zou uitkomen. Het is op de foto's van de bouwbeschrijving soms moeilijk om te zien wat precies waar komt, met name als onderdelen het zicht op achterliggende onderdelen ontnemen.

WhatsApp Image 2022-02-14 at 15.40.17 (2).jpeg


Deze foto laat met licht van de zijkant wel zien dat niet alle gekleurde plankjes even dik zijn. Voor het schilderen had ik ze eigenlijk even moeten schuren...
En verder zie je ook behoorlijk wat stof zitten in de naden tussen de huidbeplanking. Maar geen tijd om dat even weg te vegen, want Monopoly staat klaar!

WhatsApp Image 2022-02-14 at 15.40.17 (3).jpeg

Een volgende klus was het maken van de reling, te beginnen met rechtopstaande korte plankjes. Uit verslagen elders op het forum heb ik (achteraf ;)) geleerd dat die haaks op de waterlijn moeten staan. Dat is zeker aan de achterkant niet gelukt. Volgende keer beter! Ik kreeg de indruk dat deze opstaande "plankjes" in het echt onderdeel uitmaken van de spanten, klopt dat ook?
WhatsApp Image 2022-02-14 at 15.40.17 (6).jpeg

WhatsApp Image 2022-02-14 at 15.40.17 (7).jpeg


Hoewel dit in eerste instantie redelijk leek te zijn gelukt, was mijn constructie echt heel zwak. Bij het kleinste duwtje brak alles af... Wetende dat er nog heel wat aan de romp moest gebeuren vroeg dat toch om een betere oplossing. Dus op zoek naar tips op het forum! Ik hield het niet voor mogelijk maar je kan dus gaatjes boren in zo'n dun stukje hout en er dan een klein spijkertje in doen (zonder kop). Gaatje boren in de ondergrond, dotje lijm op het spijkertje en daar staat ie! Zoals met alles is het weghalen van overtollige lijm absoluut noodzakelijk, maar na drogen staat alles echt veel steviger nu. Je kan zelfs zachtjes de bovenkant schuren zodat het bovenste latje netjes overal aansluit.
De enige truc die ik nog niet beheers is al die kleine plankjes netjes even lang maken. Dat had wel geholpen bij deze klus!
 
De enige truc die ik nog niet beheers is al die kleine plankjes netjes even lang maken. Dat had wel geholpen bij deze klus
Er zijn speciale planken knippers te koop, zelfs met een mini zaagje zoals een afkortzaag maar dan voor het miniwerk. of een plintenknipper van de gamma.
Hoewel die laatste nogal een dik mesje heeft en daardoor bij die kleine latjes een te zeer opvallende schuine snede geeft (ingedeukt hout)

Ik heb zelf zo'n tool gemaakt en dat werkt perfect. Er zit een zeer dun scherp mesje in en dan lukt het om zachthout tot 3 mm dik te snijden en hardhout tot 1,2 mm met een rechte snede.
https://www.modelbouwforum.nl/threads/vaardigheden-tips-en-weetjes.269159/page-4#post-4042835 en in post 118 van dat topic heb ik een update geplaatst

Maar ze zijn ook te koop, kijk eens op micromark.com

deze is ook leuk en als je hem met een dremel zaagblad maakt voor het nog kleinere werk.
 
Bedankt voor de tips @Stephan Kertész en @Hans Groenenberg ! In het begin van de bouw had ik het naïeve en Spartaanse idee dat ik alles moest kunnen bouwen op basis van de bouwbeschrijving, de onderdelen in de doos, en alleen het meest basale gereedschap. In het begin probeerde ik nog alle gereedschappen en materialen in een klein doosje te bewaren. Het werd al snel duidelijk dat je hulpmiddelen nodig hebt, en je het jezelf vooral gemakkelijk moet maken om het leuk te houden (hoewel ik ook foto's van prachtige modellen tegenkom die in gevangenschap gemaakt zijn met een totaal gebrek aan Proxxon machientjes e.d.!). Een mal is ook precies iets wat ik vaker zou moeten maken, voor dingen die gelijke afmetingen moeten hebben, etc.
 
Half december - een bijzonder leuke en uitdagende klus: de bouw van het galjoen. Het plaatsen van de spantjes was goed te doen, maar vervolgens kon ik toch niet helemaal uitvinden hoe de verschillende regels en het plaatje hierop moesten komen. Ik heb de sleuven wat breder gevijld en gepast en geschuurd en zo kwam het uiteindelijk min of meer in orde. In het proces braken de voorste spantjes uiteindelijk allebei af maar dat was niet zo erg. Ik vond het ook leuk om de krul te maken.

WhatsApp Image 2022-02-16 at 09.31.42 (2).jpeg


Het resultaat:

WhatsApp Image 2022-02-16 at 09.31.42 (4).jpeg

Het leeuwtje heb ik vastgemaakt met een spijkertje in z'n rug. Wat niet helemaal klopt hier is dat het blauwe plaatje niet aansluit op de romp. Dat komt omdat ik het korter heb gemaakt (ik dacht eerder in het proces dat het allemaal niet zou passen anders). Maar ik vind het niet zo erg eigenlijk. Ik zie op de foto nu wel dat ik iets beter mijn best had moeten doen om de gelaserde onderdelen te schuren; je ziet nog heel wat zwarte vegen.

Nog een heugelijk moment: de aankomst van mijn eerste Proxxon-machine. Ook een goede gelegenheid om even een totaalplaatje te maken van het schip tot nu toe:

WhatsApp Image 2022-02-16 at 09.31.42 (3).jpeg


De kolomboormachine blijkt echt onmisbaar bij het netjes op een lijn boren van gaatjes, bijvoorbeeld in de diverse knechten. Het was de volgende stap in de bouw om die allemaal te maken en te plaatsen:

WhatsApp Image 2022-02-16 at 09.31.43.jpeg
WhatsApp Image 2022-02-16 at 09.31.43 (1).jpeg


Daarnaast heb ik ook de luiken gemaakt die met zeil zijn afgedekt/ingesnoerd. Hiervoor heb ik eerst een stuk van het dek weggesneden, en de triplex plaatjes heb ik bovendien wat platter geschuurd omdat ik anders vond dat ze naar verhouding te hoog/dik waren.

Als laatste stap voor vandaag heb ik een eerdere fout min of meer hersteld: ik had maar twee kanonspoorten uitgesneden en dat moesten er wel vier zijn. Helaas zijn de twee later gemaakte kanonspoorten te klein. Het scheelt zeker een millimeter. Ik wilde toch weer te snel klaar zijn! Een volgende keer zal ik hier zeker een malletje voor maken van karton of zo, zodat alles uiteindelijk even groot is. Maar zoals inmiddels traditie is in de modelbouw: als je er niks van weet zie je er niks van. Als je het hebt gebouwd, en je zet er een felle lamp op, en je maakt er een macro-foto van, tja, dan ziet het er allemaal niet uit.

WhatsApp Image 2022-02-16 at 09.31.43 (2).jpeg
 
@Stephan Kertész Oei, dat is ook een prachtig bouwverslag zeg, en heel goed dat je het zegt: het kan dus zeker zonder of met weinig machines. Het is mijn droom om uiteindelijk ook een keer een schip als de Batavia te bouwen, min of meer volgens de oude methode (Witsen/Van Yk/Hoving ;)). Maar eerst nog maar wat oefenen met kits haha.
 
In de dagen voor kerst werd het tijd om het hogerop te gaan zoeken: met het plaatsen van de masten in zicht, heb ik eerst de rusten geplaatst. Ik heb kleine uitsparingen gevijld voor de puttingijzers straks, en gaatjes geboord in de rust en het berghout, zodat ik de rust goed vast kon zetten met spijkertjes zonder kop - een mooie truc die ik elders op het forum al eens was tegengekomen.

WhatsApp Image 2022-02-19 at 12.07.47.jpeg


Na het tijdelijk plaatsen van de mast was het mogelijk om een draadje te spannen vanaf het punt waar later de zaling wordt bevestigd, via de rust, door naar het berghout eronder. Op dat berghout heb ik de punten afgetekend waar de puttingijzers in moeten worden bevestigd en er een gaatje in geboord, ruim genoeg om twee ijzerdraadjes te kunnen bevatten, maar ook krap genoeg om die draadjes zonder hulp op hun plek te houden.

WhatsApp Image 2022-02-19 at 12.07.48.jpeg


Hier dan het resultaat:

WhatsApp Image 2022-02-19 at 12.07.48 (2).jpeg


De bouwbeschrijving noemt de mogelijkheid om aan de onderkant de puttingijzers af te werken met een nageltje. Naar mijn smaak zou dat te grof worden hier, en eigenlijk vond ik het zo ook wel netjes.

Tot slot nog een aardig plaatje van de situatie bij de grote mast. Ik was even vergeten wat hier ook alweer was veranderd, maar het gaat op deze foto om de rechtopstaande delen bij de reling. Zoals eerder al eens genoemd was het wel mooi geweest als deze iets meer gebogen waren, maar ik had de planken bij de fortuining te recht afgezaagd dus dat was al niet meer mogelijk.

WhatsApp Image 2022-02-19 at 12.07.48 (1).jpeg
 
Back
Top