Beplanken romp

Leensen

Leensen

Ik vond op internet de volgende pdf
https://modelbrouwers.nl/media/docs/modelbrouwers_how-to_beplanken_scheepsromp.pdf

Hierin wordt de suggestie gewekt dat er een correcte en minder correcte manier van beplanken is.
Nu wil ik het natuurlijk goed doen, maar als ik vervolgens naar de detailfoto's van de Batavia in Lelystad kijk, dan zie ik de beplanking onder het berghout lopen volgens de methode die in bovengenoemde pdf wordt aangemerkt als de minder correctie manier. Op deze foto is dat goed te zien als je even inzoomt.
https://www.modelships.de/Museums_and_replicas/Batavia/gPICT0500.jpg

De grote vraag is nu:
Is de replica van de Batavia in Lelystad verkeerd beplankt of is de originele Batavia ook zo gebouwd en bestaat er geen goed of fout, maar zijn er gewoon verschillende bouwwijzen?
 
Beplanking van scheepsrompen.



Met stijgende verbazing heb ik die verhandeling gelezen over beplanken.
Het is onzin om te stellen dat je vanaf de boeg tot aan de achtersteven iedere huidplank kan volgen. Dat is onmogelijk. Bijgaand een bladzijde uit het boek van Wolfram zu Mondfeld.
Ik geloof direct dat iedere plank te volgen is bij een modern slank zeiljacht, waarbij de planken keurig machinaal kunnen worden afgeslankt. In de 17e eeuwse scheepsbouw hanteerde men plankbreedten van ten hoogste ongeveer 40 cm. Die konden dan worden afgeslankt. Maar dan nog haalde je het absoluut niet met één plank (die dan natuurlijk wel was voorzien van lassen).
Iedere modelbouwer van 17e eeuwse scheepsbouw komt dit onherroepelijk tegen.

Planken eindigden niet in een punt, want dat is niet te spijkeren aan het eind. Dat je dit bij de Batavia ziet is mogelijk gezichtsbedrog. Die plank kan even zo goed nog aan het eind voor een deel zijn ingelaten in het berghout.
Dat Stefan beweert dat ze de methode niet onder de knie hadden vind ik wel heel erg kort door de bocht.



upload_2020-2-1_13-12-9.jpg




upload_2020-2-1_13-12-9.jpg




Hierbij een stukje van het door mij in aanbouw zijnde schip van Barentz, op schaal 1 :87 (H0). Duidelijk is te zien dat je aan het eind niet uitkomt met het aantal planken dat in de buurt van het grootspantt zit. En ook bij de boeg is dat zo. In het echt zouden dit plankbreedten zijn geweest van ca 36 cm.
Ik zou modelbouwers vooral aanraden om het boek van Mondfeld te bestuderen, er zijn nog veel meer goede boeken die dit probleem uitstekend uit de doeken doen.

Constant
 
@Constant Willems
Thanks!
Ik kon me al bijna niet voorstellen dat elke plank van het puntje van de boeg tot steven door zou lopen. Dat zag ik bij de Batavia in ieder geval niet terug. Vandaar dat ik zo begon te twijfelen over dat verhaal.
 
Leensen zei:
dan zie ik de beplanking onder het berghout lopen
Klik om te vergroten...
Even voor de duidelijkheid: zoals bij modellen de berghouten gemaakt worden (dus als tweede plank op de reeds beplankte romp) wordt gedaan voor het gemak van de modelbouwer.
Dit is echter niet hoe het origineel gedaan werd. Bij de originele schepen was het berghout een zwaardere en dikkere balk die tegen de spanten aan gezet werd, en waar de huidgangen tegenaan liepen.
Bij de foto van de Batavia hierboven lopen de huidgangen dus niet onder het berghout door maar er tegenaan (met hooguit een klein stukje ingelaten).
(NB. Willem Vos was zo gedreven in het maken van een schip volgens de 17e eeuwse werkwijze dat dit op de foto zeer waarschijnlijk de originele methode is)

Bij het Kolderstok - Batavia pakket waren de berghouten in het begin ook 2x zo dikke latten (3 x 4 mm en 3 x 6 mm). Deze waren echter zo lastig in vorm te buigen (ze braken meer) dat dit veranderd is in 2 lagen 1,5 x 4 en 1,5 x 6 mm
 
@*Hans*
Ik drukte me een beetje ongelukkig uit, maar ik bedoelde inderdaad dat ik de planken tegen het berghout aan zie lopen i.p.v. dat ze doorlopen tot aan de boeg.
Zo ga ik het dan ook gewoon maken. En ja, 2 latjes op elkaar. Is evengoed nog een heel werk om dat netjes te krijgen, maar ik heb zo'n idee dat die eerste plank ook de belangrijkste is. Als die niet goed zit wordt de rest ook een puinhoop.
 
Je moet het ook niet als kritiek zien hoor :-)
Het is gewoon een interessant weetje.
 
Neem ook eens de moeite andere draadjes over dit onderwerp te lezen in " vaardigheden, tips en weetjes" (in deze zelfde hoofdrubriek) waarin het beplanken uitvoerig behandeld wordt en dat het plaatsen van zgn ' stealers' de gewoonste zaak van de wereld is/was bij de bouw van houten schepen.
Ard
 
Twee gangen kunnen in het middenschip keurig naast elkaar liggen.maar door de scheepsvorm voor en achter ontstaat er soms een wigvormige opening tussen die 2 die onmogelijk door buiging is te overbruggen.Een situatie die overigens ook kan ontstaan wanneer de omtrek langs een spant aan de scheepseinden groter is dan midscheeps.Dan zet je er een wigvormig vulstuk of insteker in.Ik kende alleen het woord 'stealer' en heb de nederlandse woorden ontleend aan het draadje " vaardigheden, tips en weetjes" in deze rubriek Historische schepen.
Het lezen waard voor bouwers van historische schepen.
 
Hoi allemaal ,

Ik las de berichten op dit topic. Interessant om te lezen wat de meningen zijn van correcte manier van beplanking. Ik ben zelf nog niet zo kundig en heb de manier van het beplanken zoals in het pdf bestand gedaan, omdat dit volgens de auteur dus zo hoort.. dus alle lijnen van voor naar achteren

Ik ga in ieder geval zo door. Maar met het streven naar werkelijkheid had ik met dit lezende mogelijk de andere manier gekozen.

Zijn er toch nog lezers die zeggen dat de manier als beschreven in het pdf document correct is? Zou ik wel leuk vinden om te horen
Goed in ieder geval gaat het planken zelf me steeds beter af

Groeten tim
 

Bijlagen

  • 16787365406405649132614545937149.jpg
    16787365406405649132614545937149.jpg
    262 KB · Weergaven: 179
upload_2023-3-14_15-47-9.png



Wrak van een pinas 17e eeuw uit de zuiderzee, staat ergens in Den Helder
Foto komt oorspronkelijk van Ab
Maar hier is duidelijk te zien op welke manier je een bootje kan beplanken
upload_2023-3-14_15-47-9.png
 
Er is een duidelijk verschil hoe een Hollander beplankt werd of hoe een Engels of Frans schip beplankt werd. Dit lag aan de manier van bouwen. Hollanders gebruikte ook zoveel mogelijk van het aangeleverd hout. Daarom zie je veel lassen en korte planken. Beetje rommelig zeg maar.
 
Stephan Kertész zei:
Er is een duidelijk verschil hoe een Hollander beplankt werd of hoe een Engels of Frans schip beplankt werd. Dit lag aan de manier van bouwen. Hollanders gebruikte ook zoveel mogelijk van het aangeleverd hout. Daarom zie je veel lassen en korte planken. Beetje rommelig zeg maar.
Klik om te vergroten...

Klopt, en dat is dan ook weer afhankelijk van de scheepsbouwmeester, de scheepswerf waar deze gebouwd werd en de periode wanneer het schip werd gebouwd. Ook als je de pinas van Hoving volgens Witsen bekijkt, ook dan zie je dat de huidgangen van boeg naar steven te volgen zijn als hele stroken. Soms is een insteker nodig en ook dat wordt getoond.
Encyclopedie - Witsen Scheepsbouw

Overigens heb ik een 2e deel of completer deel van de How-To beplanking scheepsromp geschreven. Zie dit niet als wet, maar als hulpmiddel.
https://www.modelbouwforum.nl/attac...an-een-scheepsromp_v10_petersmits-pdf.506004/

groet,
Peter
 
Laatst bewerkt:
Dag Peter als ik jouw bericht lees denk je dan dat de huidplanken van Batavia ook van boeg tot achter Steven te volgen zijn als hele stroken? Benieuwd naar jouw mening. Ik zou dit graag willen weten.. hoewel ik me voor kan stellen dat het geen feiten zijn.

Groeten tim
 
Mooi geschreven Peter, ook de link naar de Hollandse bouw is handig. Ben dat stuk aan het lezen nu. @Timber die link is handig voor jou. Daar gaat het ook over de Batavia die als gladbouw methode gebouwd is.
 
You must log in or register to reply here.
Back
Top