Raamkruis-verdeling maken
Om de kleinheid van deze bezigheid beter te kunnen begrijpen begin ik met een foto van het gereedgekomen onderdeel >> in het achterschot van de kajuit is het grote raam voorzien van een kruisverdeling die bestaat uit 3 liggers en 4 staanders en deze worden gemaakt van Sapeli-mahonie hout
1 x 1x 180 mm. Ik heb op de foto in het midden er nog even een lucifer (2x2 mm) bij gezet om te laten zien dat het uitgangsmateriaal zeer kwetsbaar en fragiel is. Je moet feitelijk de lucifer in de lengte in vieren splijten om het uitgangsmateriaal van 1 x 1 voor de kruisverdeling van het raam krijgen.
Rechtsonder heb ik nog even een uitsnede van de overzichtstekening er bij gezet zoals de Spaanse leverancier “Constructo” dit voorstelt om te gaan doen, gewoon met een snijmesje een stukje van 1 x1 mm en
0,5 mm diep er uitsnijden. Voor een enkele kruisverdeling (de vier deuren) misschien nog wel mogelijk maar voor de 6 ramen met een dubbele vlakverdeling (4 latjes) van de 2 kajuit-zijkanten haast niet te doen, laat staan voor het raam met 3 liggers en 4 staanders. Ieder latje krijgt een aantal inkepingen die zowel verticaal als horizontaal een aantal inkepingen krijgen die in lijn moeten liggen met de corresponderende andere latjes. Zelfs voor mij was het op deze manier niet te doen dus het moest m.i. anders. Ik heb het op de volgende manier aangepakt:
Allereerst heb ik een kopie gemaakt van de tekening en gecontroleerd of raamopening van de 2 mm dikke basis-stansplaat(35) precies overeenkwam met de tekening (de rode lijn eronder). Het geel gemaakte deel verdwijnt straks als lijm verbinding in de kuil van de kajuit. (zie eerste foto). Daarna heb ik de tekening op de rand van mijn werkblad omgevouwen en met tape vastgeplakt en een 2 mm dik latje met twee spijkers precies op het 1e hoekpunt ook door mijn groene snijplaat vast gespijkerd. Op dit latje heb ik even een ‘marker’ gezet (blauwe pijl) die een paar mm buiten het raamkozijn ligt. Ik ga eerst de 3 horizontale liggers met 4 inkepingen maken en heb daarom 3 latjes van 1x1 mm met tape elkaar gemaakt.
Ik schuif de getapte kant tegen de ‘marker’(A) en met een kleine vijl waarvan de zijkant 1,3 mm is markeer ik licht (3 streken met de vijl) de afstand en richting van de 4 inkepingen die ik op de tekening eronder zie. Daarna ga ik terug naar de eerste en meest rechtse inkeping en vijl deze zover in dat ik minimaal alle 3 latjes tot de helft van de 1 mm dikte heb weggehaald, blijf altijd in de richting van het latje op de tekening vijlen.
Nadat je de eerste inkeping op diepte hebt, zet je de vijl in de tweede inkeping en schuif je het pakketje van 3 latjes m.b.v. de vijl tegen het blokje en vijlt de 2e inkeping op diepte. Nb. met dit opschuiven voorkom je dat de latjes gaan breken, aan de ene kant opgesloten door het blokje en de andere kant zo dicht mogelijk met je duim en wijsvinger tegen de vijl de latjes op zijn plaats houden . Werk hierna inkeping 3 en 4 op dezelfde wijze af en blijf constant de diepte in de gaten houden. Dus 2 á 3 voorzichtige halen met de vijl en dan weer aan beide kanten controleren. nb. neem geen vijl met een zijkant van 1 mm, dit is te ‘krap’ en gaat wringen bij het in elkaar zetten, een kleine overmaat van 0,2/0,3 mm is voldoende.
Nu moeten de drie horizontale dwarsliggers op lengte gemaakt worden. Schuif het pakketje weer met de tape kant naar het streepje (‘marker’) op het blokje, let even op de buitenkant van de linker kozijnstijl(rode lijn) en markeer met tape een paar mm verder (gele lijn) waar hij afgekort moet worden. Het afkorten doe ik met mijn scalpel, niet snijden maar er bovenop zetten en er voorzichtig doorheen drukken. Laat nog voorlopig even de tape aan de rechterkant van he drie zojuist gemaakte dwarsliggers zitten.
Haal nu het markeringsblokje van de tekening, draai de tekening 90 raden rechtsom plak hem weer op de tafel en plaats het blokje op dezelfde manier als hierboven en herhaal nu de bovenstaande stappen nu met 4 aan elkaar getapte latjes van 1 x 1 mm voor de 4 staanders van de raamverdeling (nb. deze krijgen 3 uitsparingen)
De zojuist gemaakte 4 staanders zie je links op tek. 1 liggen (uitsparingen liggen onder), de drie liggers heb ik voordat ik deze heb los gemaakt even aan de andere kant met een zwarte stift gemarkeerd. (Markeer ook de 4 staanders) Het waarom verdient enige uitleg: bij het verlijmen van de kruisverbinding is het absoluut noodzakelijk dat de afzonderlijke latjes op de zelfde manier zoals de uitsparingen geveild zijn ook gemonteerd worden!!!!! >> zou je b.v. een van de stokje omdraaien dan past door minieme afstand verschillen tussen de inkepingen het geheel niet meer in elkaar. (hij loopt “uit de pas””).
Op tek. 2 en 4 laat ik even zien dat je bij het plaatsen de staanders in de punt van een pincet moet plaatsen, tussen je vingers verlies je de controle bij het plaatsen.
Op tek. 3 begin ik met het verlijmen van de eerste staander; plaats op de punt van een sateprikker een miniem drupje lijm op iedere inkeping van de meest rechtste liggers. Pak met je pincet de 1e staander en plaats deze op zijn plek in de bovenste ligger. Til met je pincet de staander aan de onderkant op en schuif de ligger op zijn plaats naar boven, doe hetzelfde met de overige 3 staander. nb. mocht een afzonderlijke kruisverbinding ‘stroef’ gaan, gebruik dan even de achterkant van je sateprikker om hem een beetje te helpen.
Eerst even tekening 2: richt de gehele raamverdeling tijdens het drogen van de lijm haaks uit m.b.v. de lijnen op je groene snijmat (blijf het in de gaten houden want het geheel nijgt parallel te trekken). Let ook even op de zwarte markeringen allemaal aan dezelfde kant links en onder en vergeet niet om hem na 5 min. even los van de groene snijmat te drukken anders lijm je hem daarop vast.
Tek. 1: om de 14 uiteinden af te korten leg je de gehele raamverdeling op je 2 mm dikke basis-stansplaat(35) die je even uitgelijnd en met tape gefixeerd hebt op je kopie van de tekening. Ga er even recht bovenop kijken en richt de complete raamverdeling zo goed als mogelijk uit op de onderliggende tekening. Ik markeer de raamopening door er even licht met mijn scalpel op ieder uit einde een inkeping in te maken (te zien op de foto). Snij NIET op deze plaats de afzonderlijke 1 x 1 mm latjes door want het geheel breekt gegarandeerd!! Leg hem even op je snijmat en druk voorzicht je mes//scalpel door het 1 mm dikke hout, NIET snijden dat is te veel gevraagd van de kruisverbindigen.
Tek.1: Plaats nu m.b.v. je sateprikker op alle 14 uiteinden een miniem drupje lijm en plaats het geheel onderin de raamopening, op de groene mat (uitrichten op de lijnen) en vergeet hem na 5 min. wederom even los van de mat te drukken. Neem even een diepe zucht want na het drogen gaan we het raamkozijn plaatsen (tek2) >> plaats eerst de horizontale stijlen en daarna de verticale, wederom even een miniem drupje lijm tussen ieder uiteinde van de raam verdeling en kozijnstijl. Even 3 kanttekeningen: de 4 kozijnstijlen worden gemaakt van 2 x 2 mm Sapeli-mahonie >> lengte eerst even met mes//scalpel markeren en daarna doorzagen in de verstekbak, snijden geeft een schuin snijvlak!! Ten tweede: tek.3. Het boven-kozijn moet nadat hij op lengte is, terug gevijld/geschuurd worden naar 2x1 mm anders worden de bovenste vierkantjes bijna dicht gedrukt. (staat niet in de beschrijving maar is op de tekening duidelijk te zien). En als laatste zowel als de 6 zijramen als ook dit grote raam steken resp. 1 en 0,5 mm boven het oppervlakte uit >> geeft wat diepte werking.
Het lijkt een heel gedoe maar dat valt best allemaal mee, een enkel kruis voor de 4 deuren maak je los in 10 min.; de 6 zijramen met een dubbel kruis noodzakelijk op de bovenstaande manier, doe je in 15 min per raam en het grote raam hooguit in 30 min. en dat ziet er dan dryfit zo uit, let ook even op het uitstekende hoogteverschil van de kozijnen t.o.v. de basis-stansplaat(35):
zo en nu eerst op pad voor de St.Nikolaas kado's en suprises.
