Rijstpapier bespannen

[Pier]

Hallo mensen,

Voor mijn zoontje heb ik een Guillow’s Fly Boy gekocht (klein vliegtuigje met rubbermotor). Nu staat er in de handleiding dat je het rijstpapier vast moet plakken (met mengsel lijm/water) en je daarna het papier vochtig moet maken.
Zelf heb ik vroeger ook veel van die vliegtuigjes gemaakt, en daar gebruikte ik altijd spanlak voor. Nu besproeide ik ze destijds ook met water zodat het een beetje glad trok, en daarna deed ik er spanlak over. Vleugeltjes trokken ook wel eens een beetje krom.
Ik vermoed dat het besproeien met water het papier niet echt heel strak trekt, en het ook niet echt sterk zal worden. Daarnaast is spanlak misschien iets te agressief. Heeft iemand misschien een tip hoe het beste zo’n vliegtuigje te bespannen met rijstpapier? Is er ook een alternatief voor spanlak? Of kan ik spanlak ook verdunnen? Hoop dat iemand een tip heeft, de vleugels zijn bijna klaar .
Groet,
Pier

 

[bdoets]

Mijn ervaring met spanlak is wel ongeveer zoals de jouwe...
Maar ik vermoed dat de krimp van rijstpapier meer van het papier komt dan van de lak. Dus verdunnen zal niet zo veel uitmaken.
Misschien kan je de vleugel op een vlakke ondergrond vastprikken (plastic ertussen) om kromtrekken te voorkomen?
Overigens, ik heb -vooral in mijn jonge jaren- heel wat kromgetrokken vliegtuigen gehad die best leuk vlogen. Hoe simpeler het model hoe minder dat er toe doet...

 

[Bruno van Hoek]

Laat ik beginnen met dat bespanpapier niets met rijst van doen heeft, het is een veel voorkomend misverstand.

Dan de bespanprocedure met tissue ( zoals bespanpapier in de modelvliegtuigbouw wordt genoemd).
Die had je (onder meer) hier kunnen vinden: https://www.modelbouwforum.nl/threads/spanpapier-nat-maken-voor-bevestigen.143145/#post-2252633

Verder is er nog zeer veel informatie over het bouwen en vliegen met rubber aangedreven modellen in dit forum te lezen: https://www.modelbouwforum.nl/forum/vrije-vlucht.24/

Kijk, verbaas je, en stel daar ook je vragen.

 

[Pier]

Laat ik beginnen met dat bespanpapier niets met rijst van doen heeft, het is een veel voorkomend misverstand.

Dan de bespanprocedure met tissue ( zoals bespanpapier in de modelvliegtuigbouw wordt genoemd).
Die had je (onder meer) hier kunnen vinden: https://www.modelbouwforum.nl/threads/spanpapier-nat-maken-voor-bevestigen.143145/#post-2252633

Verder is er nog zeer veel informatie over het bouwen en vliegen met rubber aangedreven modellen in dit forum te lezen: https://www.modelbouwforum.nl/forum/vrije-vlucht.24/

Kijk, verbaas je, en stel daar ook je vragen.

Bedankt voor de reactie. In het eerste arikel staat een link naar een artikel die het allemaal uitlegt. Die link doet het helaas niet (meer). De tweede link geeft een lijst met 30 pagina's aan topics. Daar heb ik wat doorheen gebladerd maar lastig om precies een topic tegen te komen waar mijn specifieke vraag beantwoord wordt. Ik heb gekeken, ben verbaasd, en stel hier mijn vragen, hoop dat dat ook goed is.
Ik wist trouwens niet dat het bespanpapier heette, mijn vader noemde het altijd rijstpapier en dat is altijd blijven hangen.

Ik wil voorkomen dat de vleugels kromtrekken door de krimp van het bespanpapier. De Fly Boy is een erg simpel vliegtuigje en de constructie van de vleugels is niet zo heel rigide. Ergens las ik dat je het papier ook kan pre-shrinken. In het voorbeeld had iemand een houten of kartonnen frame gemaakt en het papier daarin geplakt. Vervolgens dat papier nat gemaakt en dan laten drogen. Daarna krimpt het kennelijk minder. Wat ik niet helemaal begrijp, waarom zou je het in een frame op moeten spannen? Kan je het niet gewoon vochtig maken en dan aan een wasknijper hangen? En is alle krimp er daarna uit, of zorgt de spanlak zelf ook nog voor een krimp als het eerst al met water gekrompen is? Die informatie mis ik steeds waardoor ik steeds met meer vragen kom te zitten. Ligt ook een beetje aan hoe mijn brein werkt, maar de pilletjes lossen dat niet 100% op ;-)

 

[Bruno van Hoek]

Ja, dit is super irritant.
Je moet nooit informatie vernietigen.
Maar soms gebeurt dat toch door overijverigen.
Mij is in elk geval nooit gevraagd of het weg kon.
Tja, omdat dit vaker schijnt te gebeuren krijg ik de neiging om van alles dat ik plaats, een kopie te bewaren.
Ik zal zien dat ik, zodra ik er even tijd voor vind, de betreffende informatie weer plaats.
Update:
Verder zou ik, als ik jou was, je vraag wel degelijk in het Vrij Vlucht forum stellen omdat de kennis van bespanpapier daar nog wel up to date is, terwijl in dit algemene deel je voornamelijk 'van horen zeggen' informatie krijgt, die meestal niet compleet en soms zelfs onjuist is.
Voorlopig kan ik mijn eigen bijdrage nog steeds nergens terugvinden...

 

[janhein]

Hoi Pier, ik heb net mijn pillen gehad ;-) dus ik hoop dat ik een beetje een samenhangend antwoord kan geven. Doordat je het papier in een frame spant vervormt het een heel klein beetje bij het drogen , dat heeft tot gevolg dat het bij nogmaals nat maken minder uitzet en dus ook minder krimpt. tevens zorgt het frame er voor dat kleine vouwtjes en rimpels door het opspannen en krimpen verdwijnen.
laatste beetje krimp komt van de spanlak maar die krimpt wel met veel meer kracht dan het water .dus ook na het spanlakken je vleugel opspannen ( vast zetten ) op de bouwplank anders trekt hij als nog krom .

in plaats van water kun je ook brandspiritus gebruiken van de buurt super , dat krimpt iets minder dan water .

 

[bdoets]

De functie van bespanpapier of rijstpapier is ook vooral dat het straktrekt in de vorm van je model, dus laten krimpen vóór het bespannen heeft weinig zin. Kreukjes, maar ook als het in twee richtingen moet buigen, krijg je alleen maar mooi door te laten krimpen op je bouwsel.

 

[ramses]

De functie van bespanpapier of rijstpapier is ook vooral dat het straktrekt in de vorm van je model, dus laten krimpen vóór het bespannen heeft weinig zin. Kreukjes, maar ook als het in twee richtingen moet buigen, krijg je alleen maar mooi door te laten krimpen op je bouwsel.

Sorry Bart, maar dat klopt niet helemaal...
Niet om jou te verbeteren, maar ter info @Pier :

Zoals Janhein beschrijft heeft voorspannen wel degelijk veel effect!
Als je gaat bekleden met gekreukt tissue is de kans groot dat je de kreukjes juist niet meer weg krijgt als ze op het model zitten.
Daarom is voorspannen in een raamwerk erg nuttig, het tissue is dan kreukloos, strak en krimpt minder hard.

_____________________________________________

Voorbeeld van @BBruins hier op het forum:

Quote verslag: "Een ander belangrijk onderdeel is het voorkrimpen van tissue. Voor beide kit modellen ga ik Esaki tissue gebruiken. Allereerst snijd ik een vel uit ter grote van mijn frame dat ik gebruik voor het spannen.

Hier lijm ik met houtlijm een frame bovenop en druk het tissue goed aan. Dit laat je zeker een uur drogen.
Op het frame zit het tissue al redelijk strak maar nu wordt het tissue met een plantenspuit nat gemaakt. Het tissue wordt erg slap en rimpelig.

Dit is normaal, heb vertrouwen in het proces. Zet het frame rechtop zodat lucht rondom kan circuleren. Leg het niet plat neer, dan komt het dus niet goed. Dit laat ik nu tot vanavond drogen waarna ik het opnieuw inspuit met water. Dit is erg handig als je bijvoorbeeld een kit hebt gekregen gevouwen ipv gerold tissue."

_____________________________________________

Voorbeeld van mijzelf hier op het forum:

Quote verslag: "Een vel tissue op een frame gespannen:

Twee keer natgespoten, opgespannen laten drogen en daarna ruim een week weggezet:

Zoals alle tissue heeft het een nerfrichting waar je rekeninig mee moet houden.
Ik heb steeds het benodigde deel met de juiste nerfrichting uit het raamwerk gesneden.
Begonnen met de staartvlakken:

Eén vel tissue was precies genoeg voor de staartvlakken en vleugel.
Op onderstaande foto moet de bovenzijde van de vleugel nog bekleed worden:

Ik heb de voorgespannen tissue op de staartvlakken en vleugel dus droog opgebracht en ook niet vochtig gemaakt na het opbrengen.

Het zit er toch mooi strak en rimpelloos op, deze methode én tissue werken fijn:"


En zoals Janhein aangaf de delen altijd in vorm gefixeerd laten drogen, hoe langer hoe beter is mijn ervaring!

Resultaat:

_____________________________________________

Maar ik vermoed dat de krimp van rijstpapier meer van het papier komt dan van de lak. Dus verdunnen zal niet zo veel uitmaken.

Verdunnen van de spanlak wordt veel gedaan, en niet voor niets!
Meestal wordt de spanlak 50 - 50% verdund.
Ik gebruik meestal 50% Model Engineering spanlak en 50% Extron nitroverdünnung fur flugzeug spannlack (in twee lagen):

@Pier , zoals je las heeft tissue ook een nerfrichting waar je rekening mee moet houden!
Gebruik je het tissue met de nerfrichting schuin over je stabilo bijvoorbeeld dan zal het zeker kromtrekken.

Verder zou ik, als ik jou was, je vraag wel degelijk in het Vrij Vlucht forum stellen omdat de kennis van bespanpapier daar nog wel up to date is, terwijl in dit algemene deel je voornamelijk 'van horen zeggen' informatie krijgt, die meestal niet compleet en soms zelfs onjuist is.

Precies!!

Groeten, Ramses

 

[ramses]

Ergens las ik dat je het papier ook kan pre-shrinken. In het voorbeeld had iemand een houten of kartonnen frame gemaakt en het papier daarin geplakt. Vervolgens dat papier nat gemaakt en dan laten drogen. Daarna krimpt het kennelijk minder. Wat ik niet helemaal begrijp, waarom zou je het in een frame op moeten spannen?

Het frame zorgt ervoor dat het vel tissue zich geheel en evenredig spant.

Kan je het niet gewoon vochtig maken en dan aan een wasknijper hangen?

Als je het aan een wasknijper hangt dan komen er juist weer vouwen in, vandaar beter in het vlakke frame.
Ook gaat het natte tissue zonder frame 'bobbelen' en droogt niet vlak op.

En is alle krimp er daarna uit, of zorgt de spanlak zelf ook nog voor een krimp als het eerst al met water gekrompen is? Die informatie mis ik steeds waardoor ik steeds met meer vragen kom te zitten.

Niet alle krimp is eruit, zeker niet.
Als je het voorgespannen tissue op de kist heb opgebracht en het eventueel weer nat zou maken, krimpt het weer iets, maar minder.
Wanneer je er spanlak opbrengt krimpt het nog zeer veel!!
Vandaar dat de spanlak meestal wordt verdund, dan krimpt het minder (zie post hierboven).

Mike Stuart geeft ook nog de tip om eventueel 2 druppels Castor Oil bij de spanlak te mengen.
Dat 'plastificeerd' de lak enigzins en zorgt ervoor dat het nog minder krimpt.
De tip met Castor Oil heb ik zelf nog niet uitgeprobeerd.
Ikzelf verdun de spanlak meestal gewoon 50 - 50 met de nitro spanlakverdunner.

Groeten, Ramses