17e eeuws speeljacht - Kolderstok

*Hans*

Vriend van modelbouwforum.nl
Forum veteraan
Korte ( of misschien toch niet zo korte) inleiding.
- Omdat de Kolderstok modellen tegenwoordig wereldwijd verkocht worden kijk ik niet alleen rond op dit forum, maar post ik af en toe ook wat op twee USA forums, en op één daarvan is de alom bekende Ab Hoving met enige regelmaat bezig mooie modellen te tonen, die hij maakt uit papier.
- Begin dit jaar kreeg ik een boek geleverd over de van de Veldes - de bekende tekenaars/schilders van zeetaferelen uit de 17e eeuw. Door dit boek gaf ik ook eens wat zoekopdrachten in en zo stuitte ik op het verslag van Ab Hoving van een 17e eeuws speeljacht.

In zijn verslag beschrijft Hoving kort de twee methodes waarop schepen gebouwd werden - de vlakbouwmethode waarbij eerst de kiel geplaatst wordt en daarna de onderste huidgangen. Zo naar boven werkend worden daarna de spanten geplaatst. Bij de tweede methode worden spanten geplaatst waartegen dan de huidplanken bevestigd worden. Houten modelbouw van schepen werkt in de meeste gevallen ook zo. Hoving schrijft echter dat bij de 17e eeuwse scheepsbouw de eerste methode waarschijnlijk de meest toegepaste methode is, en zijn verslag gaat daarop door. Samen met René Hendrickx zijn de lijnen van zijn model uitgezet in het programma Delftship, en Hoving biedt in zijn verslag aan modelbouwers het vrije gebruik van deze uitgetekende lijnen aan.
De man achter Kolderstok is ook modelbouwer, maar doet dit tegenwoordig niet meer alleen voor eigen plezier, daar komt ook enige commercie bij. Dus zomaar de tekeningen gebruiken voor het maken van een pakket was voor mij net wat té kort door de bocht.
Ik heb dus contact gezocht met Hoving - mijn voornemen toegelicht en gevraagd of ik voor het maken van een bouwpakket zijn tekeningen en lijnenplan als basis mocht gebruiken. Dat was geen probleem.

Op 1 maart ben ik dus achter het beeldscherm gekropen en ben ik wat gaan tekenen en laten snijden en een beetje gaan bouwen.

Dit is er uit gekomen:

Het 17e eeuwse Speeljacht

IMG_20200420_195548.jpg

Gebaseerd op een tekening van Willem van de Velde en een lijnenplan van Ab Hoving en Rene Hendrickx, die zich op hun beurt weer gebaseerd hebben op een beschrijving van Nicolaes Witsen uit 1671 (om en nabij).
 
Laatst bewerkt:
Tjonge jonge Admiraal, dit ziet er weer geweldig uit zeg, en dat in een kleine twee maanden???? Knap hoor :thumbsup::thumbsup::thumbsup:
 
Dit model is dus op een iets afwijkende manier gemaakt als dat de andere Kolderstok modellen gemaakt worden. Voor mij een nieuwe methode van bouwen, maar met behulp van een mal, en al in de juiste vorm getekende en gesneden huidgangen liet zich dit model eigenlijk vrij makkelijk bouwen.
Nou zegt dat eigenlijk niet zoveel, want ik bouw al ruim 40 jaar houten modellen, maar voor mijn gevoel kan dit een heel leuk beginnersmodel worden om verschillende technieken onder de knie te krijgen.
Het scheepje is ongeveer 28 cm lang, 30 cm hoog en ca. 6 - 7 cm breed. Schaal is 1 op 50. Ik verwacht het ook voor een schappelijk bedrag te kunnen gaan aanbieden, maar zover ben ik nog niet.

In dit verslag zal ik eerst uit de doeken doen hoe het schip gemaakt wordt.

IMG_20200420_195632.jpg
 
Als gezegd: het model is gemaakt in de vlakbouwmethode. Ik had nog niet eerder op deze manier een bootje gebouwd, maar had wel een beetje idee hoe ik dat zou willen doen.

In mdf heb ik de verschillende spantjes uitgetekend en deze op zijn kop in een basisplaat geplaats - zodanig dat de vorm van de boot er al in zit.

IMG_20200324_222243.jpg


Je ziet dat de spantjes allemaal iets doorsteken langs de kiel.

IMG_20200324_224719.jpg

Daarin past de notenhouten kiel precies in. Al het notenhout wordt dan aan elkaar gelijmd, maar niet aan het mdf. De laatste spant (de spiegel) is ook notenhout.
 
Zoals geschreven zijn alle huidplanken al in de juiste vorm. Je hoeft deze enkel in de correcte ronding van het schip te buigen.

IMG_20200325_191511.jpg

Zo ga je een tijdje door met beplanken, en na 10 planken aan elke zijde heb je de romp van het model:

IMG_20200328_205605.jpg

En dan moet ik altijd behoorlijk gaan schuren, want mijn beplankingen zijn nooit zo heel strak....
 
Wanneer alle huidplanken onderling aan elkaar gelijmd zijn en het geheel goed droog is draaien we de boel om en slopen het mdf eruit. Het is daarom zinvol om zo min mogelijk aan het mdf te lijmen.
IMG_20200328_221050.jpg


En nadat alles eruit gebroken is hou je een langgerekte notendop over.

IMG_20200329_203904.jpg
 
En zo ben ik telkens wat stapjes verder gegaan.
Heb wat ornamentjes over kunnen nemen van Stephan (die jongen is nog steeds aan het snijden...)
De zwaarden zijn lasergesneden / gegraveerd, uit één stuk, met twee opgelijmde deeltjes.

Het krulletje is een stukje touw wat met lijm in vorm gebracht is.
IMG_20200418_222958.jpg
 
Ik twijfel alleen of ik de onderwaterlijn gebroken wit zal schilderen. Je ziet waar ik wat reparaties heb uitgevoerd (in het begin is de romp nog zwak).

Spiegel is een aangepast deeltje zoals dat ook op de Batavia zit - met wat kleine toevoegingen in harsboard.
IMG_20200418_222918.jpg
 
Laatst bewerkt:
Ik zou dit maar niet schilderen onder de waterlijn. Het heeft wel wat zo!
Kan ik me goed voorstellen dat het geheel op het moment kwetsbaar is.
Best lastig om aan binnenzijde de boel lijmvrij te houden lijkt me.
 
Laatst bewerkt:
het beste wat je kan doen om zeker te zijn dat de beplanking niet aan de spanten blijft plakken is er ducktape op plakken daar pakt houtlijm niet op, ook plastickfolie die op een rol zit voor in de keuken is goed.
 
Baie mooi Hans. Dit is n goeie idee as n intreevlakmodel en maak die potensiele kopersmark groter! Nou hoe lyk dit met n ontwikkeling van n POF Brederode?
 
lastig om aan binnenzijde de boel lijmvrij te houden lijkt me

Ja, het lijmflesje met doseertuitje kwam best van pas.

het beste wat je kan doen om zeker te zijn dat de beplanking niet aan de spanten blijft plakken is er ducktape op plakken daar pakt houtlijm niet op, ook plastickfolie die op een rol zit voor in de keuken is goed.
Klopt, dat is wat ik straks ook in de bouwbeschrijving ga adviseren.
Nou hoe lyk dit met n ontwikkeling van n POF Brederode?

We beloven niets. Ik begin nu eerst aan de fluyt. :-)
 
Back
Top