Lagerwissel/onderhoud jetcat P160 verslagje en vragen

Na de jet een jaartje in de garage te hebben laten staan en vooral met autonome toestanden (drones) bezig geweest te zijn, begon het jetvirus deze week terug te kriebelen. Dit met dank aan den Bart die elk weekend heerlijk met zijn hotspot staat rond te sjeezen.

Maar de Jetcat P160 van mijn T22 warrior was volgens mij aan onderhoud toe want de lagertjes maakten geen leuk geluid bij het optoeren en koelen. Bovendien bleven ze soms licht haperen/klemmen als je de rotor met de hand ronddraaide.

Turbine gegevens :
Looptijd : 15 uur
olie : DTE light
Bouwjaar : 2005
Gekocht in 2009 in mijn T22 warrior met 10min op de teller

Ik heb lang getwijfeld tussen opsturen naar Jetcat of zelf doen. Uiteindelijk heeft "zelf proberen" het gehaald. De turbine is van 2005 en dus toch al lang uit garantie. En ik ben zelf best nieuwsgierig naar de binnenkant. En de onderdelen opsturen kan altijd nog als ik hem niet terug in elkaar krijg.

De kap eraf halen is makkelijk, gewoon de schoefjes losdraaien en hopla, hij komt eraf. Dan de schroeven van de inlaatkelk en de elektronica losmaken. De elektronica komt er vlot af, maar aan het deksel over de compressor moest ik al goed trekken en wat wringen om het eraf te krijgen.
De uitlaat komt er ook makkelijk af en dan stond ik met de blote turbine in mijn handen.



Ik kon al meteen zien dat er flinke toolmarks op de moer van het turbinewiel zaten. Die is dus blijkbaar nog open geweest. Nogtans zegt Jetcat dat de turbine nooit bij hen is binnengeweest voor onderhoud en heb ik hem destijds gekocht met 10 min op de teller...

Nu de compressor eraf krijgen, en dat was niet zo makkelijk. Eerst de positie van de compressor op de as markeren, zodat ik hem precies zo terug kan zetten. De compressormoer heeft echter averrechtse draad, dus die moet je rechtsom losdraaien.
Met de moer eraf was er echter nog geen beweging in de compressor te krijgen.
Warmstoken dan maar en de fohn van vrouwlief in beslag genomen. Echter nog altijd geen beweging in te krijgen.
Dan maar met de compressor in de hand wat lichte tikken op de as gegeven en dan kwam er beweging in. Er waren echter toch nog tientallen tikken nodig om de compessor van de as te krijgen.
Bij de laatste tik kreeg ik meteen een waterval van balletjes toen de turbine van de compressor viel. Daar ging mijn voorste lager...



Gelukkig heb ik alle 11 balletjes terug gevonden, maar ik denk niet dat dit lager nog gaat dienen.
De buitenring steekt nog in de turbine en die krijg ik er met de hand niet uit. De binnenring kan ik nogtans makkelijk met de hand over de as schuiven. De buitenring lijkt meer te klemmen.
Iemand tips om deze eruit te krijgen zonder iets kapot te doen? Warmstoken met de fohn heb ik al geprobeerd...



De compressor zelf lijkt mij er nog zeer goed uit te zien al is er wel flink aan gebalanceerd.





Het turbinewiel ziet er ook nog goed uit denk ik, wel wat ros aan de buitenkant. Aan het achterste lager kan ik een beetje speling voelen aan de buitenring. Dus dat zal ook moeten vervangen worden zeker. Iemand tips om de moer van het turbinewiel makkelijk los te krijgen?





De NGV lijkt me ook nog wel een tijdje mee te kunnen, niet?



Als ik de binnenring van het voorste lager bekijk, dan zie ik daar duidelijk in waar de balletjes gelopen hebben. Je ziet een blinkend en een mat deel in het loopvlak. Toen ik de compressor een beetje loshad draaide de hele rotor ook flink wat soepeler dan toen alles nog vastzat. Zou het kunnen dat de voorspanning van de lagers wat hoog was?



Dus de volgende vraag is nu waar ik geschikte lagertjes vandaan haal en welke ik precies moet hebben?

Ondertussen het loopvlak van het voorste lagertje eens bekeken onder de microscoop. Jammer dat ik er geen foto van kon maken, maar het toonde duidelijk sleet.

De turbine is ondertussen helemaal gedemonteerd en de verbrandingskamer ziet er niet zo heel goed meer uit. De buitenmantel is ok, maar de binnenbuis heeft wat last gehad van de warmte.









De brandstofinjectoren zien er nog goed uit, maar ik moet ze wel nog eens onderwerpen aan de gastest om te zien of ze mooi gelijkmatig branden.

Hallo Ronny,
Dapper van je dat je hem zelf uiteen durft halen, maar hoe ga je deze terug gebalenceerd krijgen als je hem weer monteert.
Ook de lagertjes onbeschadigd monteren en op de goede voorspanning zetten vereist wat ervaring. Een turbine is niet iets wat makkelijk loopt, alles moet perfect zijn. Veel succes.

Grtz A

Hoi Antony,

Tadango heeft me al wat tips gegeven om de rotor te balanceren met de hand. En ik heb wel wat ervaring in het balanceren van EDF's (wel maar 45.000 RPM ipv 125.000). En als het echt niet lukt kan ik altijd nog de turbine opsturen of eens bij een ervaren expert langsgaan.

Ik heb lang getwijfeld om de turbine gewoon op te sturen, maar uiteindelijk heeft mijn nieuwsgierigheid en drang om te leren het gewonnen ;-) Ik wou zelf zien hoe de turbine er aan toe was.

u4eake zei:

Hoi Antony,

Tadango heeft me al wat tips gegeven om de rotor te balanceren met de hand. En ik heb wel wat ervaring in het balanceren van EDF's (wel maar 45.000 RPM ipv 125.000). En als het echt niet lukt kan ik altijd nog de turbine opsturen of eens bij een ervaren expert langsgaan.

Ik heb lang getwijfeld om de turbine gewoon op te sturen, maar uiteindelijk heeft mijn nieuwsgierigheid en drang om te leren het gewonnen ;-) Ik wou zelf zien hoe de turbine er aan toe was.

Klik om te vergroten...

anders help ik je wel even
Mvg,
martin.

Daar hoopte ik al op Martin. Ik was nog van plan je een pm te sturen !
Ondertussen heb ik de injectoren eens op gas laten branden en ze geven mooi een gelijk vlammetje, dus geen verstopte injectoren. Het ziet er dus naar uit dat ik 2 nieuwe lagers nodig heb en een nieuwe verbrandingskamer (of zou die wat bij te werken vallen?)

Updateje.
Martin heeft me goed geholpen met tips maar heeft het wat druk om zelf de brandkamer in orde te brengen en ik wou best zoveel mogelijk zelf doen. Jetcat wil geen nieuwe brandkamer verkopen (willen de motor repareren als ik hem opstuur, maar kunnen daar geen prijs op plakken) dus we gaan door met de brandkamer reparatie.

De binnenkamer eruit halen door de laspunten weg te dremelen viel mottig tegen, dus het geheel maar in de draaibank en dan wil die binnenkamer er wel uit komen. Voorzichtig, 0.1mm per 0.1mm de binnenhuls eruit draaien.

Nu nog es zien of het RVS of inconel is en dan een plaatje van dat materiaal zien vast te krijgen, gaten ponsen, een rolleke maken en terug in de kamer TIG lassen. Als ge 't zo leest zoude nog gaan peinzen dat 't allemaal nie moeilijk is

Ge ziet goed dat het daar flink warm wordt binnenin die kamer he. Het staal is ervan gebarsten en uitgezakt

Die verbrandings kamer ziet er niet echt vrolijk uit voor 15 loop uren.
Kan aan mij liggen.


gj

Jetcat wist me te vertellen dat de loopuren van de P serie enkel in de ECU opgeslagen worden. Dus ECU vervangen is terug 0 uren op de teller.
De turbine is gebouwd in 2005 en ik heb em in 2009 3e hands gekocht met 10min. De 2e eigenaar had em nooit gevlogen en zo gekocht. Maar het is dus best mogelijk dat de turbine al wat meer uren op de teller had.

Die kamer lijkt mij ook echt niet 10min gebruikt :noo:
Hij was ook niet eens bij JetCat langs geweest?

Die JetCat 'aanbieding' heb ik toentertijd ook met mijn P120 gehad.
Motor uit elkaar gehaald, JetCat gemaild en een richtprijs opgekregen
Die was aanvaardbaar, motor opgestuurd en toen kreeg ik een nieuwe prijs welke 2x hoger lag.
Dat was de helft van een nieuwe.

Heb tien bedankt en de motor netjes terug gestuurd gekregen als bouwpakket.
Maar daar wist Martin wel raad mee ;-)

Succes met de reparatie blijf het volgen.

Grt,
Berto.

Jetcat zegt idd de turbine nooit binnengehad te hebben. Ze heeft in mijn T22 wel 15u gedraaid he, die 10 min was als ik ze kocht.

Mja, heb nogal verhalen gehoord van hoge prijzen van de jetcat 'service'. 800 euro blijkt geen uitzondering te zijn en dat wil ik er ook niet aan geven. Jamaar dan heb je ook een zo goed als nieuwe turbine, zegt men dan... maar dat hoef ik niet. Mijn turbine werkte prima, heeft enkel nieuwe lagers en brandkamer nodig.
Begrijp ik het goed dat je je turbine gemonteerd had opgestuurd en dan compleet gedemonteerd terug hebt gekregen? En dan was je transportkosten ook nog kwijt?
Ze willen nu in elk geval geen richtprijs geven aan de hand van mijn fotos.

Ik hou je offerte voor lagers nog in het achterhoofd Berto. Als dat de GRW D608/602 839 zijn (niet die met 602 achteraan) was dat een goede prijs. Heb je ze op voorraad?
'K ga wel eerst kijken of ik de brandkamer in orde krijg voor ik lagers ga kopen.

De toolmarks op de moer van de turbine, zou dat zijn van een vorig openmaken, of is die moer vastgeklopt op de as? (heb het turbinewiel er nog niet afgehaald) Had jij die putjes ook op je turbinemoer?

Ahja, natuurlijk.
Mijne had geloof ik ook zoiets erop zitten met vergelijkbare kamer.

Ik had de turbine ook gedemonteerd, weer gemonteerd en toen opgestuurd.
Transport kosten naar mij toe heb ik niet hoeven betalen

Lagers heb ik niet op voorraad liggen.

Die 'beschadiging' op die moer lijkt mij niet 'fabrieks af' lijkt mij dat ze daar met de juiste tools werken.
Maar misschien doen ze het wel zo.


Grt,
Berto.

Ondertussen een beetje CSI gespeeld en vastgesteld dat de kamer van RVS A316 gemaakt is.
Daar is makkelijk aan te geraken en kan ik ook tig lassen.
Helaas is RVS niet zo temperatuursbestendig als inconel.
Beetje teleurstellend dat een topmerk als Jetcat in 2005 nog geen inconel verbrandingskamers gebruikte.

Het heeft even stilgelegen omdat ik een elektrozwever gekocht heb, maar we gaan weer door met de revisie van de turbine.
Nieuwe lagertjes zijn bij Xicoy besteld en ik heb de binnenkamer opgemeten en er een tekening van gemaakt.
Nu nog de CNC freesbank op het werk eens een middagje bezetten en dan rollen en lassen.

Dezen avond nog eens wat langer op 't werk gebleven zodat ik een beetje aan mijn turbine kon werken.
De CNC kreeg ik niet vast, dus 't is manueel werk geworden, maar 't is vrij goed geslaagd vind ik. Alleen heb ik een fout in mijn tekening gemaakt en 2 rijen gaatjes nen halve diameter te ver gezet, zodat mijn plaatje, eens opgerold ne mm of 2 langer is als 't origineel. Ik heb gechecked en de gaatjes blijven wel allemaal vrij, maar 'k peins toch dat ik het eens opnieuw ga maken.







Ziet er toch al heel wat beter uit dan het origineel vind ik!

Het Tig lassen van de binnenkamer bleek nog niet zo simpel! Uiteindelijk heeft de Julle het klaargespeeld. Cruciaal bleek het maken van een koperen mal die in de binnenkamer blijft tijdens het lassen en die de overtollige warmte afvoert, zodat je niet direct door je 0.5mm RVS heenbrandt.
Daarna de binnenkamer terug in de verbrandingskamer gepuntlast.

Eerst custom elektrodes maken om in de brandkamer te kunnen puntlassen.







Na flink wat vonkjes zit de binnenkamer terug goed vast. Daarmee is de verbrandingskamer terug hersteld.





Nu nog de nieuwe lagertjes erin. Voorlopig probleempje is nog wel de moer van het turbinewiel loskrijgen. Enige tips hoe ik dat het best aanpak? Hoe kan ik de as het best inklemmen zonder er al teveel toolmarks op achter te laten?

Hoe moeten de lagertjes zitten? Op de GRW lagertjes staat een pijltje op de buitenring. Pijltjes naar elkaar toe monteren ?

lagers

De binnen ring heeft een dikke en dunne kant de dikke moet aan de buiten kant.

zo wel voor als achter

Bedankt G J! Ik snap hem. De veertjes zorgen er dan voor dat het lager niet uit elkaar kan gedrukt worden.
Heb je ook nog tips om de turbine moer makkelijk los te krijgen? Heb er al WD40 aan gedaan, maar moet de as zien in te klemmen.
En nog een vraagje : Er zitten 5 veertjes (ringetjes) op de as en toen ik de turbine demonteerde zaten er daarvan 4 aan het voorste lager en 1 aan het achterste lager.
Op een opengewerkte foto van jetcat zie ik echter dat enkel aan het voorste lager die veertjes zitten. Zat het achterste veertje verkeerd (door wie hem ooit ook opengemaakt heeft?)

turbine

je kunt de as in de draaibank zetten. het is linkse draad opgepast om hem lost te krijgen moet je met de klok mee draaien.
Wil het niet moet je op de draaibank voor zichtig de moer zo dun maken dat je hem er makkelijk af kunt nemen.
Al die veertjes is achterhaald .
Maar goed een ringetje of veertje achter word gebruik om de speling in laat compressor af te stellen.


gr Gerrit Jan

Bedankt Gerrit Jan! Ik zal de as dan op 't werk eens in de draaibank klemmen.